શનિવાર, 30 નવેમ્બર 2024
  1. ધર્મ
  2. હિન્દુ
  3. હિન્દુ ધર્મ વિશે
Written By
Last Modified: બુધવાર, 6 ડિસેમ્બર 2023 (17:55 IST)

Niti Niyam - શાસ્ત્રોમાં આ લોકોના ચરણ સ્પર્શને પાપ માનવામાં આવે છે.

Feet Touching Rules:  હિંદુ ધર્મમાં પગને સ્પર્શ કરવાની પરંપરા ઘણી જૂની છે. તે અન્ય લોકો પ્રત્યે આદર અને સન્માન વ્યક્ત કરવાની એક રીત છે. ભક્તિ અને સમર્પણની લાગણી સાથે, લોકો પગને સ્પર્શ કરે છે અને આશીર્વાદ લે છે. ચરણ સ્પર્શ કરીને, લોકો ભગવાન, દેવી, સંતો, મહાત્માઓ, ગુરુઓ અને વડીલો પ્રત્યે આદર વ્યક્ત કરે છે.
 
ભારતીય ધર્મ, સંસ્કૃતિ અને પરંપરામાં સદીઓથી સંતો અને વડીલોના ચરણ સ્પર્શની પરંપરા ચાલી આવે છે. જો કે, પુરાણોમાં પગને સ્પર્શ કરવા માટેના કેટલાક ખાસ નિયમો પણ જણાવવામાં આવ્યા છે, જેમાં કેટલાક લોકોના પગને સ્પર્શ કરવો પ્રતિબંધિત માનવામાં આવે છે. જો કોઈ તમારા પગને સ્પર્શ કરી રહ્યું છે અથવા તમે કોઈના પગને સ્પર્શ કરી રહ્યા છો, તો આ બાબતોનું ધ્યાન રાખો. શાસ્ત્રોમાં આ લોકોના ચરણ સ્પર્શને પાપ માનવામાં આવે છે.
 
કુંવારી કન્યાઃ- શાસ્ત્રો અનુસાર કોઈ પણ વ્યક્તિએ કુંવારી છોકરીઓના ચરણ સ્પર્શ ન કરવા જોઈએ. જો કોઈ કુંવારી છોકરી તમારા ચરણ સ્પર્શ કરે તો તેને રોકો નહિતર તમે પાપ કરશો. નાની છોકરીઓને માતા રાણીનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. બદલામાં, તમારે નાની છોકરીઓ અને છોકરીઓના પગ સ્પર્શ કરવો જોઈએ અને તેમના આશીર્વાદ લેવા જોઈએ.
 
પુત્રવધૂ - કોઈપણ પિતાએ તેની પુત્રીઓના પગને સ્પર્શ કરવો જોઈએ નહીં. દીકરીઓએ પણ પિતાના પગને સ્પર્શ ન કરવો જોઈએ કારણ કે તેનાથી પિતાને દોષની લાગણી થાય છે. દીકરીઓને દેવીનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે, તેથી તેમના ચરણ સ્પર્શ કરવાને શુભ માનવામાં આવતું નથી. સાથે જ સાસુ અને સસરાએ પણ તેમની પુત્રવધૂ ને પગે ન પડવા દેવુ જોઈએ કારણ કે પુત્રવધૂઓને ઘરની લક્ષ્મી માનવામાં આવે છે.
 
મંદિરમાં વડીલોના ચરણ - મંદિરમાં જો તમે કોઈ વડીલ કે આદરણીય વ્યક્તિને મળો તો ત્યાં તેમના પગે ન પડો કારણ કે  શાસ્ત્રો અનુસાર મંદિરમાં ભગવાનથી મોટું કોઈ નથી અને ભગવાનની સામે કોઈ બીજાના ચરણ સ્પર્શ કરવો એ મંદિર અને ભગવાનનું અપમાન માનવામાં આવે છે. મંદિર કે ઘરમાં પૂજા કરનાર વ્યક્તિના પગને સ્પર્શ કરવો યોગ્ય નથી માનવામાં આવતો. આ કારણે બંનેને દોષ લાગે છે.
 
સૂતેલા વ્યક્તિના પગને સ્પર્શ કરવોઃ- જો કોઈ વ્યક્તિ સૂઈ રહ્યો હોય અથવા સૂતો હોય તો તે સમયે તેના પગને સ્પર્શવા જોઈએ નહીં. એવું માનવામાં આવે છે કે આડા પડેલા વ્યક્તિના પગને સ્પર્શ કરવાથી તે વ્યક્તિની ઉંમર ઓછી થઈ જાય છે. મૃત વ્યક્તિના પગને જ સ્પર્શ કરવામાં આવે છે.
 
સ્મશાન ભૂમિથી પાછા ફરતા વ્યક્તિના પગને સ્પર્શ કરવો - સ્મશાનમાંથી અથવા સ્મશાન ગૃહમાંથી પાછા ફરતા લોકોના પગને સ્પર્શ ન કરવો જોઈએ. અંતિમ સંસ્કારથી પાછા ફર્યા પછી વ્યક્તિ અશુદ્ધ થઈ જાય છે, આવી સ્થિતિમાં તેના પગને સ્પર્શ કરવાની મનાઈ છે. જ્યારે તે સ્નાન કર્યા પછી શુદ્ધ થઈ જાય છે ત્યારે તમે તેના ચરણ સ્પર્શ કરી શકો છો.
 
ભાણા-ભાણી - માન્યતાઓ મુજબ ભાણેજ ભત્રીજીએ પોતાના મામા-મામીના પગે ન પડવુ જોઈએ. શાસ્ત્રોમાં ભાણા-ભાણીને પૂજનીય માનવામાં આવે છે અને જો તે પગે પડે તો તેનાથી મામા-મામીને પાપ લાગી શકે છે.