વર્ષ 2020 માં કોરોના વાયરસના રોગચાળા દ્વારા વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થાને અસર થઈ છે. વિશ્વની મોટી અર્થવ્યવસ્થાની સાથે ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાને પણ ભારે અસર થઈ છે. રોગચાળાની સામાન્ય લોકો અને ધંધા પર ઉંડી અસર પડી છે. આવી સ્થિતિમાં રેલવે, પર્યટન, સ્થાવર મિલકત, ઑટો, શિક્ષણ વગેરે તમામ ક્ષેત્રો 1 ફેબ્રુઆરીએ નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારામણે રજૂ કરેલા બજેટની રાહ જોઈ રહ્યા છે. આ બજેટનું મહત્વ એટલા માટે છે કારણ કે હાલમાં ભારતની અર્થવ્યવસ્થા ધીમી પડી ગઈ છે. તેથી હવે દરેકની રાહ જોવાઇ રહી છે કે નાણાં પ્રધાનના બૉક્સમાંથી કોને ગિફ્ટ મળશે.
સરકારે આ વિસ્તારને સરકારે શું રાહત આપી હતી તેની સંપૂર્ણ માહિતી તમને મળશે. અમર ઉજાલાની વેબસાઇટ પર તમને વિગતવાર માહિતી મળશે. તમે ફેસબુક પૃષ્ઠ અને યુટ્યુબ પર બજેટ લાઇવ પણ જોઈ શકો છો, જ્યાં બજેટ નિષ્ણાતો તમને કહેશે કે કોને ફાયદો થયો અને કોણે ગુમાવ્યો. ચાલો આપણે જાણીએ કે વિવિધ પ્રદેશોના 2021 થી બજેટની માંગ શું છે.
શિક્ષણ ક્ષેત્ર
કેન્દ્રીય બજેટ 2021 માં અન્ય એક મહત્ત્વનું પાસું જોવાઈ રહ્યું છે, તે આર્થિક સહાય છે જે ખાનગી ક્ષેત્રની સંસ્થાઓને ઓછી કિંમતે અને શૂન્ય ખર્ચની લોન સહિત પૂરી પાડી શકાય છે.
સરકારે રાહત ભંડોળ સ્થાપવા માટે બજેટમાં ફાળવણી અંગે વિચારવું જોઇએ. કોવિડ -19 માં મુશ્કેલીઓનો સામનો કરી રહેલી પોસાય ખાનગી શાળાઓને સરળ ક્રેડિટ અથવા પગાર ભંડોળ પૂરું પાડવા માટે.
સરકારે દરેક સરકારી અને ખાનગી શાળામાં ડેટા કનેક્શન આપવું જોઈએ, જેથી શાળાઓમાં ડિજિટલ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો અભાવ વિદ્યાર્થીઓના શિક્ષણનું વધુ નુકસાન ન કરે.
સ્થાવર મિલકત ક્ષેત્ર
આગામી બજેટમાં કર મુક્તિનો અવકાશ વધારવાની માંગ કરવામાં આવી રહી છે. હાઉસિંગ લોનની ચુકવણી પર આવકવેરા કાયદાની કલમ 80 સી હેઠળ કર મુક્તિની મર્યાદા પણ વધારવી જોઈએ.
રીઅલ એસ્ટેટ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ ટ્રસ્ટ (REIT) માં રોકાણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ટેક્સ પ્રોત્સાહનોની પણ ભલામણ કરવામાં આવી છે.
30 લાખ રૂપિયા કે તેથી ઓછા કિંમતના પરવડે તેવા ઘરો પર તેની કિંમતના 90 ટકા સુધીની હોમ લોન આપવામાં આવે તેવી પણ માંગ કરવામાં આવી છે. હોમ લોનના વ્યાજ પર વાર્ષિક આવકવેરા છૂટની મર્યાદા સંપૂર્ણપણે નાબૂદ કરવી જોઈએ અથવા નવા સ્તરે લઈ જવી જોઈએ.
અખબારો પ્રકાશકો માંગ
અખબારના પ્રકાશકોએ સરકાર પાસે ન્યુઝપ્રિન્ટ પર લાગુ પાંચ ટકાની આયાત ડ્યુટી હટાવવાની માંગ કરી છે.
બજેટ પહેલાં નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણને સુપરત કરાયેલા એક મેમોરેન્ડમમાં ભારતીય ન્યુઝપેપર સોસાયટી (આઈએનએસ) એ તેમને ઉદ્યોગને ન્યૂઝપ્રિન્ટ આયાત, ઉત્તેજના પેકેજ પર કસ્ટમ ડ્યુટી કાપ અથવા ઓછામાં ઓછા 5૦ ટકાના વધારાના ટેરિફ સાથેની જાહેરાતો જાહેર કરવા વિનંતી કરી છે. .
પર્યટન અને આતિથ્ય ક્ષેત્ર
ફેડરેશન ઑફ ઇન્ડિયન ટૂરિઝમ એન્ડ હોસ્પિટાલિટી એસોસિએશન્સ (એફઆઈએટીએચ) એ દેશભરના પર્યટનને ઉદ્યોગનો દરજ્જો આપવાની હાકલ કરી છે.
ફેડરેશનના કાર્યકારી સીઇઓ આશિષ ગુપ્તાએ કહ્યું હતું કે, "એફઆઈટીટીએફના સભ્યો સામૂહિક રીતે સરકારના વિવિધ સભ્યોના સંપર્કમાં છે અને તેમને સામાન્ય બજેટમાં યોગ્ય રાહત મળે તેવી અપેક્ષા છે." તેમણે કહ્યું હતું કે એફઆઈએટીએચે નિકાસ આવકવેરા મુક્ત બનાવવાની અને ભારત યાત્રા માટે આવકવેરા છૂટ આપવાનો સમાવેશ કરીને પર્યટન ક્ષેત્ર માટે અનેક કર રાહતોની પણ ભલામણ કરી છે.
Msmae
આ બજેટમાં, એમએસએમએઇ (માઇક્રો, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગો) ક્ષેત્રને રાહત મળે તેવી સંભાવના છે.
વ્યવસાયિક વૃદ્ધિને વેગ આપવા અને એમએસએમઇને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે, વ્યવસાયિક સેવાઓ પરનો જીએસટી દર ઘટાડીને 5 ટકા કરવો જોઈએ, જે હાલમાં 18 ટકા છે.
બજેટમાં કેન્દ્ર સરકાર એનપીએ સંબંધિત નિયમોમાં એમએસએમઇઓને પણ રાહત આપી શકે છે. એનપીએ વર્ગીકરણ અવધિ એમએસએમઇ માટે 90 દિવસથી વધારીને 120 અથવા 180 દિવસ સુધી લંબાવી શકાય છે.
ઓટો ક્ષેત્ર
જીએસટીમાં ઘટાડાની માંગ ઓટો સેક્ટર કરી રહી છે. કોરોના પછી, લોકોએ વ્યક્તિગત વાહનો રાખવાનું શરૂ કર્યું છે. જેના કારણે પ્રથમ વખત કાર ખરીદનારાઓની સંખ્યામાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. હાલમાં, વાહન લગભગ 28 ટકાનો જીએસટી આકર્ષે છે. ઓટો ઉદ્યોગની માંગ એ છે કે જો તે ઘટાડીને 18 ટકા કરવામાં આવે તો માંગમાં જબરદસ્ત વધારો થશે.
ટ્રક અને બસો જેવા 15 વર્ષ કરતા જૂના વાહનોને રસ્તા પરથી દૂર કરવાની દરખાસ્ત છે. આવી સ્થિતિમાં, એવું માનવામાં આવે છે કે સરકાર આ બજેટમાં વાહન સ્ક્રેપ નીતિ લાવશે. જો બજેટમાં આ દિશામાં નિર્ણય લેવામાં આવે તો આ ક્ષેત્ર જીવંત બને છે.
લક્ઝરી કાર કંપનીઓ
લક્ઝરી કાર કંપની મર્સિડીઝ બેન્ઝ, ઉડી અને લેમ્બોર્ગિની અપેક્ષા રાખે છે કે સરકાર આવનારા સામાન્ય બજેટમાં વાહનો પરના ટેક્સમાં ઘટાડો કરશે. આ કંપનીઓનું કહેવું છે કે ઉંચા ટેક્સના કારણે પ્રીમિયમ કારનું માર્કેટ વધતું નથી.
લેમ્બોર્ગિની ઇન્ડિયાના વડા શંબર અગ્રવાલે જણાવ્યું હતું કે સુપર લક્ઝરી સેગમેન્ટ દ્વારા સરકાર તરફથી સાતત્ય જાળવવાની અપેક્ષા છે. અગ્રવાલે કહ્યું, 'અમે ઇચ્છીએ છીએ કે આ ક્ષેત્ર 2021 માં ઓછામાં ઓછા 2019 ના સ્તરે પહોંચે. અમને અત્યારે વિકાસની અપેક્ષા નથી. અમે ઇચ્છીએ છીએ કે આ પ્રદેશ 2019 નું સ્તર પ્રાપ્ત કરે. જો લક્ઝરી ગાડીઓ પર ટેક્સમાં વધારો કરવામાં આવે છે, તો આ ક્ષેત્ર પર મોટી નકારાત્મક અસર પડશે.
રેલ્વે
રેલ્વે મંત્રાલયે આવતા વર્ષે તેના મૂડી ખર્ચમાં 13 ટકાનો વધારો કરવાની દરખાસ્ત કરી છે. આ સાથે, રસ્તાઓ અને રાજમાર્ગ મંત્રાલયની માંગ છે કે કામગીરીના આધુનિકીકરણ અને તેના ફાળવણીમાં 10 ટકાનો વધારો થવો જોઈએ.
ખાનગી રોકાણ અને મુસાફરોની સુરક્ષા વધારવા માટે રેલવેએ નાણાં મંત્રાલયથી વધુ બજેટ સપોર્ટ માંગ્યો છે.
રેલ્વે મંત્રાલયે 15 થી 20 ટકા વધુ સહાય માટે દરખાસ્ત મોકલી છે. એ જ રીતે, માર્ગ પરિવહન અને હાઇવે મંત્રાલયે નાણાં મંત્રાલયને ભંડોળની ફાળવણીમાં આશરે 10 ટકાનો વધારો કરવા જણાવ્યું છે.
એવી અપેક્ષા પણ છે કે દેશનું બુલેટ ટ્રેન નેટવર્ક ભારતીય રેલ્વે માટેની ઘોષણાના કેન્દ્રમાં હશે. સમજાવો કે હવે સામાન્ય બજેટમાં જ રેલ્વે બજેટનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. અગાઉ નાણાં પ્રધાન નિર્મલા સીતારામને 2020-21 ના બજેટ રજૂ કરતી વખતે કહ્યું હતું કે કેન્દ્ર સરકાર મુંબઈ-અમદાવાદ બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટ પર ઝડપથી કામ કરી રહી છે.
વરિષ્ઠ નાગરિક
વરિષ્ઠ નાગરિકો દેશભરમાં દવાઓના ભાવ પર 30 ટકાની છૂટની અપેક્ષા રાખે છે. આધાર કાર્ડ જમા કરાવવા પર વરિષ્ઠ નાગરિકોને સસ્તી દવાઓ ઉપલબ્ધ કરાવી શકાય છે. તમામ પેથોલોજી ચેકઅપ્સ, સારવાર અને ઓપરેશન માટે પણ છૂટ આપવી જોઈએ.
વરિષ્ઠ નાગરિકોએ માંગ કરી છે કે દંત ચિકિત્સા માટે તેમને વિશેષ છૂટ આપવામાં આવે, કારણ કે તે ખૂબ મોંઘું થઈ ગયું છે. મેડિકલ પ્રીમિયમ પણ ઘટાડી શકાય છે.
નાગરિકોએ એવી પણ વિનંતી કરી છે કે જો તેમની આવક પાંચ લાખ રૂપિયા સુધીની હોય તો તેના પર કોઈ રીટર્ન ફાઇલ ન કરવું જોઈએ.
તે જ સમયે, જો આવક પાંચ લાખ રૂપિયાથી વધુની હોય, તો તમે તે મુજબ ટેક્સ લગાવી શકો છો.
વરિષ્ઠ નાગરિક બચત યોજના (એસસીએસએસ) પર 10% વ્યાજનો લાભ આપી શકાય છે. હાલમાં, તેને 7.4 ટકા વ્યાજ મળે છે. આ ઉપરાંત, ત્રિમાસિક ચૂકવવાપાત્ર વ્યાજ માસિક ચૂકવણી કરવી જોઈએ. નાગરિકોએ અપીલ કરી છે કે યોજનાની મર્યાદા 15 લાખથી વધારીને 30 લાખ રૂપિયા કરવામાં આવે.
ફાર્મા ક્ષેત્ર
આગામી બજેટમાં ફાર્મા ક્ષેત્રને સમર્થન મળવાની અપેક્ષા છે, ખાસ કરીને સંશોધન અને વિકાસ અને નવીનતા માટે.
ફોર્ટિસ હેલ્થકેરના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર અને ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ ઓફિસર (સીઈઓ) આશુતોષ રઘુવંશીએ જણાવ્યું હતું કે કોવિડ -19 રોગચાળાને લીધે, આરોગ્ય સંભાળ ક્ષેત્ર માટે વધુ બજેટ ફાળવણીની જરૂર છે. રઘુવંશીએ કહ્યું કે આ ક્ષેત્ર માત્ર વિદેશી વિનિમયની આવકની દ્રષ્ટિએ જ નહીં પરંતુ રોજગારની દ્રષ્ટિએ પણ મહત્વપૂર્ણ છે.
ભારતીય ફાર્માસ્યુટિકલ એલાયન્સ (આઈપીએ) ના જનરલ સેક્રેટરી સુદર્શન જૈને કહ્યું કે, એકંદરે નીતિ ઇકો-સિસ્ટમ હેલ્થકેર ક્ષેત્ર અને આરોગ્ય માળખાગત નિર્માણ પર કેન્દ્રિત હોવી જોઈએ. તેમણે કહ્યું કે ફાર્મા ઉદ્યોગ સંશોધન અને વિકાસ અને નવીનતા માટે સમર્થન અને પ્રોત્સાહનની શોધમાં છે.
ઉદ્યોગપતિ
આવતા અઠવાડિયે રજૂ થનારા સામાન્ય બજેટમાં સરકાર કેટલીક ચીજોની કસ્ટમ ડ્યુટીમાં ઘટાડો કરી શકે છે, જેમાં ફર્નિચર, તાંબાના બરડ, કેટલાક રસાયણો, ટેલિકમ્યુનિકેશન્સ ઉપકરણો અને રબરના ઉત્પાદનોનો સમાવેશ થાય છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, 20 થી વધુ ઉત્પાદનો જેવા કે પોલિશ્ડ હીરા, રબરનો માલ, ચામડાની વસ્ત્રો, ટેલિકમ્યુનિકેશન સાધનો અને કાર્પેટ પર આયાત ડ્યુટી કાપી શકાય છે.
આ સિવાય ફર્નિચર બનાવવામાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવતા કેટલાક લાકડા અને હાર્ડબોર્ડ વગેરેના રિવાજો સંપૂર્ણપણે નાબૂદ કરી શકાય છે. તેમણે સમજાવ્યું કે, 'મોંઘા કાચા માલ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ભારતની ભાવ સ્પર્ધાત્મકતાને અસર કરે છે. દેશમાંથી ફર્નિચરની નિકાસ ખૂબ ઓછી છે (લગભગ એક ટકા), જ્યારે ચીન અને વિયેટનામ જેવા દેશો આ ક્ષેત્રના મોટા નિકાસકારો છે.
ઇ વાણિજ્ય
કેન્દ્ર સરકાર બજેટમાં ઇ-કૉમર્સ આયાત અને નિકાસ માટે જથ્થાબંધ મંજૂરીને સરળ બનાવવા જેવા પગલાની જાહેરાત કરી શકે છે. આ માહિતી આપતાં સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે ઝડપથી વિકસતા ઇ-કૉમર્સ ક્ષેત્રના વિકાસને વધુ વેગ આપવા માટે આ કરી શકાય છે.
દેશમાં ઇ-કૉમર્સ ક્ષેત્રે અનેકગણો વિકાસ થયો છે. આને કારણે, મોટી સંખ્યામાં ઉત્પાદનો દેશની બહાર જઇ રહ્યા છે અને ઇ-કોમર્સ ફોરમ દ્વારા અહીં આવી રહ્યા છે. તેથી, આ ક્ષેત્રમાં નિયંત્રણ અને સુવિધાઓના અમલીકરણને સંતુલિત કરવાની જરૂર છે.
કૃષિ ક્ષેત્ર
સરકાર દર વર્ષે કૃષિ ક્ષેત્ર માટે લોનના લક્ષ્યાંકમાં વધારો કરી રહી છે અને આ વખતે પણ 2021-22 માટેના લક્ષ્યાંકને વધારીને લગભગ 19 લાખ કરોડ કરી શકાય છે. વર્તમાન નાણાકીય વર્ષ માટે સરકારે કૃષિ ધિરાણ માટે 15 લાખ કરોડ રૂપિયાનું લક્ષ્ય રાખ્યું છે.
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારામને 2020-21 માટેનું બજેટ રજૂ કરતી વખતે કહ્યું હતું કે, 'નોન-બેંકિંગ ફાઇનાન્શિયલ કંપનીઓ (એનબીએફસી) અને સહકારી બેંકો કૃષિ ક્ષેત્રને લોન આપવાના મામલે સક્રિય છે. નેશનલ બેન્ક ફોર એગ્રિકલ્ચર એન્ડ રૂરલ ડેવલપમેન્ટ (નાબાર્ડ) ના પુનર્ધિરાણ યોજનાને વધુ વિસ્તૃત કરવામાં આવશે. નાણાકીય વર્ષ 2020-21 માટે કૃષિ ધિરાણનું લક્ષ્ય 15 લાખ કરોડ રૂપિયા નક્કી કરાયું છે.
રેસ્ટોરન્ટ અને ફૂડ ડિલિવરી ક્ષેત્ર
રેસ્ટોરન્ટ અને ફૂડ ડિલિવરી ક્ષેત્રે ગૃહ અને વિતરણ કર (જીએસટી) ના દરને હાલના 18 ટકાથી ઘટાડીને પાંચ ટકા કરવાની માંગ કરી છે. ઉદ્યોગના પ્રતિનિધિઓએ કહ્યું કે ત્રણ અબજ ડોલરના આ ક્ષેત્રને પ્રોત્સાહન આપવા માટે જીએસટી દરને તર્કસંગત બનાવવી જરૂરી છે.
ફુજા ફૂડ્સના સ્થાપક અને મેનેજિંગ ડિરેક્ટર ડિબેયેન્દુ બેનર્જીએ કહ્યું, 'ભારતમાં ઑનલાઇન ફૂડ ડિલીવરી ક્ષેત્ર ખૂબ જ ઝડપથી ગતિએ વધી રહ્યું છે. હાલમાં તે $ 2.94 અબજ ડોલર છે અને 22 ટકાના વાર્ષિક દરે વધી રહી છે. જો કે, કર સંબંધિત ગૂંચવણો વૃદ્ધિના માર્ગને અવરોધે છે.
