Chenab Rail Bridge Game Changer for India: પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી શુક્રવારે પહેલગામ આતંકી હુમલા પછી પહેલીવાર જમ્મુ-કાશ્મીરમાં હશે. તેઓ અહી 272 કિલોમીટર લાંબા ઉઘમપુર-શ્રીનગર-બારામૂલા રેલવે લિંકનો સૌથી મહત્વના પડાવ કહેવાતા ચિનાબ રેલવે બ્રિજનુ ઉદ્દઘાટન કરશે. આ કોઈ સામાન્ય બ્રિજ નથી. આ બનવાથી બે દેશોની ઉંઘ ઉડી ગઈ છે. તમે આ વાંચીને હેરાન થઈ શકો છો. પણ સાચુ છે. આવો જાણીએ શુ છે ચિનાબ બ્રિજ. કેવી રીતે કૂટનીતિક રીતે દેશને મજબૂત સ્થિતિમાં પહોચાડશે, જેને લીધી પાકિસ્તાન અને ચીન પરેશાન છે. य
જાણો ચિનાબ બ્રિજ શુ છે
ચિના બ્રિજ જમ્મુ કાશ્મીરના રિયાસી જીલ્લામાં ચિનાબ નદી પર બન્યો છે. આ 1,315 મીટર લાંબો અને 359 મીટર ઊંચો છે, જે એફિલ ટાવરથી પણ ઉંચો છે. આ બ્રિઝ ઉઘમપુર-શ્રીનગર-બારામૂલા લિંક (USBRL) પ્રોજેક્ટનો ભાગ છે. જે કાશ્મીરને દેશના બાકી ભાગ સાથે જોડશે. આની વિશેષતા એ છે કે આ 120 વર્શ સુધી ભૂકંપ, પૂર અને હિમવર્ષાનો સામનો કરી શકે છે.
ચિનાબ બ્રિજને વિશેષતા
મજબૂત ડિઝાઇન: આ પુલ 8.5 ની તીવ્રતાના ભૂકંપનો સામનો કરી શકે છે. 260 કિમી/કલાકની ઝડપે પવન અને ભારે હિમવર્ષામાં પણ તે સુરક્ષિત રહેશે. તેને 120 વર્ષ સુધી ટકી રહે તે રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યો છે.
વિશ્વ રેકોર્ડ: આ વિશ્વનો સૌથી ઊંચો રેલ પુલ છે, જે એફિલ ટાવર કરતા પણ ઊંચો છે.
અદ્યતન ટેકનોલોજી: આ પુલમાં 17 સ્પૈન (થાંભલા વચ્ચેનો ભાગ) છે, જેમાંથી સૌથી મોટી કમાન 467 મીટર લાંબી છે. તેને બનાવવા માટે 28,000 ટન સ્ટીલ અને એક ખાસ પ્રકારના કોંક્રિટનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.
સુરક્ષા: તેમાં સેન્સર છે જે પવનની ગતિ, તાપમાન અને ભૂકંપની પ્રવૃત્તિઓ પર નજર રાખે છે. તે આતંકવાદી હુમલાઓથી રક્ષણ માટે પણ રચાયેલ છે.
પર્યાવરણને અનુકૂળ: કાશ્મીરની નાજુક ઇકોલોજીને ધ્યાનમાં રાખીને પર્યાવરણને ઓછામાં ઓછું નુકસાન પહોંચાડવા માટે તેનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે.
બોમ્બ વિસ્ફોટથી બચાવશે : સંરક્ષણ સંશોધન અને વિકાસ સંગઠન એટલે કે DRDO ની મદદથી, આ પુલને બ્લાસ્ટ લોડ માટે પણ ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યો છે. એટલે કે, જો 40 કિલો કે તેથી વધુ વિસ્ફોટકો હોય તો પણ, બ્લાસ્ટની આ પુલ પર કોઈ અસર થશે નહીં. 20 વર્ષની મહેનત પછી અને 1,400 કરોડ રૂપિયાના ખર્ચે બનેલ આ પુલ ભારતના સંરક્ષણ અને વિકાસ માટે ગેમ-ચેન્જર છે.
પાકિસ્તાન શા માટે છે પરેશાની ?
પાકિસ્તાનને ચેનાબ પુલ સાથે ઘણા કારણોસર સમસ્યાઓ છે. જેમ કે;-
સૈન્ય તાકતમાં ભારતનો વધારો -
ચેનાબ પુલ ભારતીય સેનાને જમ્મુ અને કાશ્મીર અને લદ્દાખમાં સૈનિકો, શસ્ત્રો અને લોજિસ્ટિક્સ ઝડપથી પહોંચાડવામાં મદદ કરશે. આનાથી ખાસ કરીને પાકિસ્તાનને અડીને આવેલા નિયંત્રણ રેખા (LoC) અને લદ્દાખમાં ભારતની સ્થિતિ મજબૂત થશે.
PoK પર દબાણ:
આ પુલ પાકિસ્તાન અધિકૃત કાશ્મીર (PoK) ની નજીક છે, જ્યાં પાકિસ્તાન અને ચીન સંયુક્ત રીતે ચીન-પાકિસ્તાન આર્થિક કોરિડોર (CPEC) ચલાવી રહ્યા છે. PoKમાં ભારતની મજબૂત હાજરી આ પ્રોજેક્ટ્સને અસર કરી શકે છે. 2022 માં, PoKમાં એક CPEC પુલ ગ્લેશિયર ફાટવાને કારણે ધોવાઈ ગયો હતો, જેના કારણે પાકિસ્તાનને પહેલાથી જ નુકસાન થયું હતું.
સિંધુ જળ સંધિનો મુદ્દો:
ચીનાબ નદી પર ભારતના બંધ, જેવા કે બગલિહાર અને સલાલ, પાકિસ્તાન માટે પહેલેથી જ ચિંતાનું કારણ છે. પહેલગામ હુમલા પછી ભારતે તાજેતરમાં સિંધુ જળ સંધિ તોડ્યા પછી પરિસ્થિતિ વધુ વણસી શકે છે.ચીનાબ પુલ આ ક્ષેત્રમાં ભારતની પકડને વધુ મજબૂત બનાવશે, જે પાકિસ્તાનની પાણી અને વીજળી યોજનાઓને અસર કરી શકે છે.
આતંકવાદ પર પ્રહાર:
આ પુલ કાશ્મીરમાં કનેક્ટિવિટી વધારશે, જે આતંકવાદને કાબુમાં લેવામાં મદદ કરશે. આ પાકિસ્તાન માટે ચિંતાનો વિષય છે, કારણ કે તે ઘણીવાર કાશ્મીરમાં મુશ્કેલી ઊભી કરવા માટે દરેક શક્ય રીતે પ્રયાસ કરે છે.
ચીનને કેમ છે વાંધો ?
ચીનની બેચેની પાછળ ઘણા મોટા કારણો છે. જેમ કે:-
CPEC માટે ખતરો:
CPEC એ ચીનનો $62 બિલિયનનો પ્રોજેક્ટ છે, જે PoK અને ગિલગિટ-બાલ્ટિસ્તાનમાંથી પસાર થાય છે. ચેનાબ બ્રિજ ભારતની લશ્કરી અને માળખાગત સુવિધાઓની તાકાતમાં વધારો કરશે, જે CPEC માટે એક પડકાર છે. PoKમાં CPEC પહેલાથી જ બલૂચ બળવાખોરો અને આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહ્યું છે.
PoKમાં રોકાણ પર અસર:
ચીને PoKમાં ડાયમીર-ભાશા અને મોહમંદ ડેમ જેવા પ્રોજેક્ટ્સમાં ભારે રોકાણ કર્યું છે. ભારતે આનો વિરોધ કર્યો છે, કારણ કે તે તેના પ્રદેશ પર ગેરકાયદેસર કબજો કરીને બનાવવામાં આવી રહ્યા છે. ચેનાબ બ્રિજ ભારતની પ્રાદેશિક પકડને મજબૂત બનાવશે, જે ચીનની યોજનાઓને અસર કરી શકે છે.
પ્રાદેશિક પ્રભુત્વ:
ચેનાબ બ્રિજ ભારતને હિંદ મહાસાગર અને દક્ષિણ એશિયામાં મજબૂત સ્થાન આપશે. ચીન ગ્વાદર બંદરને ભવિષ્યના નૌકાદળ મથક તરીકે વિકસાવવા માંગે છે, પરંતુ ભારતની વધતી તાકાત તેને મુશ્કેલ બનાવી શકે છે.
લદ્દાખમાં ટકરાવ :
2020ના ગલવાન સંઘર્ષ પછી ભારત અને ચીન વચ્ચે તણાવ રહે છે. ચેનાબ બ્રિજ લદ્દાખમાં ભારતની લશ્કરી તૈયારીઓને ઝડપી બનાવશે, જે ચીન માટે વ્યૂહાત્મક નુકસાન છે.
હવે જાણો ભારતને શું ફાયદો છે?
ચેનાબ બ્રિજ ભારત માટે ઘણી રીતે ફાયદાકારક છે:
લશ્કરી તાકાત:
આ પુલ સેનાને જમ્મુ અને કાશ્મીર અને લદ્દાખ સુધી ઝડપથી પહોંચવામાં મદદ કરશે. આનાથી ભારતની સંરક્ષણ તૈયારીઓ મજબૂત થશે, ખાસ કરીને પાકિસ્તાન અને ચીનની સરહદો પર.
આર્થિક વિકાસ:
કાશ્મીરને દેશના બાકીના ભાગો સાથે જોડવાથી વેપાર, પર્યટન અને ઉદ્યોગમાં વધારો થશે. સ્થાનિક લોકો દિલ્હી, મુંબઈ જેવા શહેરો સાથે સરળતાથી જોડાઈ શકશે.
કનેક્ટિવિટી:
આ પુલ કાશ્મીરને આખા વર્ષ દરમિયાન રેલ નેટવર્ક સાથે જોડશે, જે અગાઉ ભારે હિમવર્ષાને કારણે મુશ્કેલ હતું. આનાથી સ્થાનિક લોકોનું જીવન સરળ બનશે.
આતંકવાદ પર નિયંત્રણ:
વધુ સારી કનેક્ટિવિટી સુરક્ષા દળોને આતંકવાદનો સામનો કરવામાં મદદ કરશે. આ પ્રદેશમાં શાંતિ અને સ્થિરતા લાવવામાં મહત્વપૂર્ણ રહેશે.
