ભારતીય ધ્વજ સંહિતા
ત્રિરંગો લહેરાવવાના નિયમ
ભારતનો રાષ્ટ્રીય ધ્વજ, ભારતના લોકોની આશાઓ અને આકાંક્ષાઓનુ પ્રતિરૂપ છે. આ અમારા રાષ્ટ્રીય ગૌરવનુ પ્રતિક છે. બધાના માર્ગદર્શન અને હિત માટે ભારતીય ધ્વજ સંહિતા-2002માં બધા નિયમો, રિવાજો,ઔપચારિકતાઓ અને નિર્દેશોને એકસાથે લાવવાનો પ્રયત્ન કરવામાં આવ્યો છે. ધ્વજ સંહિતા-ભારતના સ્થાન પર ભારતીય ઘ્વજ સંહિતા-2002ને 26 જાન્યુઆરી 2002થી લાગૂ કરવામાં આવ્યુ છે. ઝંડો લહેરાવવાની યોગ્ય રીત * જ્યારે પણ ત્રિરંગો લહેરાવવામાં આવે તેને સન્માનપૂર્ણ સ્થાન આપવામાં આવે. તેને એવી જગ્યાએ પર લગાવવામાં આવે, જ્યાંથી તે સ્પષ્ટ રીતે દેખાય. * સરકારી ભવન પર ઝંડો રવિવારે અને અન્ય રજાઓના દિવસે પણ સૂર્યોદયથી સૂર્યાસ્ત સુધી લહેરાવવામાં આવે છે, વિશેષ પ્રસંગો પર તેને રાત્રે પણ લહેરાવી શકાય છે. * ઝંડાને સદા સ્ફૂર્તિથી લહેરાવવો જોઈએ અને ધીરે ધીરે આદરપૂર્વક ઉતારવો જોઈએ. લહેરાવતી વખતે અને ઉતારતી વખતે બિગુલ વગાડવામાં આવે છે, તેથી એ વાતનુ ધ્યાન રાખવામાં આવે કે ઝંડાને બિગુલના અવાજ સાથે જ લહેરાવવો અને ઉતારવો જોઈએ. * જ્યારે ઝંડો કોઈ ભવનની બારી, બાલકની અથવા આગળના ભગમાં આડો કે ત્રાંસો લહેરાવવામાં આવે તો ઝંડાને બિગુલના અવાજની સાથે જ લહેરાવવામાં અને ઉતારવામાં આવે. * ઝંડાનુ પ્રદર્શન સભા મંચ પર કરવામાં આવે છે તો તેને એ રીતે લહેરાવવામા6 આવે કે જ્યારે બોલનારનુ મોઢુ શ્રોતાઓ તરફ હોય તો ઝંડો તેના જમણી બાજુ હોય. * ઝંડો કોઈ અધિકારીની ગાડી પર લગાડવામાં આવે તો તેને સામેની બાજુ અને વચ્ચેવચ અથવા કારની જમણીબાજુ લગાડવામાં આવે. * ફાટેલો અથવા મેલો ઝંડો લહેરાવવામાં નથી આવતો. * ઝંડો માત્ર રાષ્ટ્રીય શોકના પ્રસંગ પર જ અડધો નમેલો રહે છે. * કોઈ બીજા ઝંડા કે ધ્વજ-પતાકાઓને રાષ્ટ્રીય ઝંડાથી ઉંચા કે ઉપર નહી લગાવવામાં આવે, ન તો બરાબરીથી મુકવામાં આવશે. * ઝંડા પર કંઈપણ લખેલુ કે છપાયેલુ ન હોવુ જોઈએ * જ્યારે ઝંડો ફાટી જાય અથવા મેલો થઈ જાય તો તેને એકાંતમાં સંપૂર્ણ રીતે નષ્ટ કરવામાં આવે.