હિંદુ ધાર્મિક કેલેન્ડર મુજબ, એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન રામનો જન્મ ચૈત્ર મહિનામાં નવરાત્રની નવમીના દિવસે થયો હતો. ભગવાન રામનો જન્મદિવસ હોવાથી, ચૈત્ર નવરાત્રીનો છેલ્લો દિવસ હિંદુ ધર્મમાં રામ નવમી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ વર્ષે રામનવમી 17 એપ્રિલ બુધવારના રોજ આવી રહી છે. શાસ્ત્રો અનુસાર ચૈત્ર માસના શુક્લ પક્ષની નવમી તિથિ અને પુષ્ય નક્ષત્રના એ જ દિવસે ભગવાન રામે પૃથ્વી પર અવતાર લીધો હતો.
કેમ ઉજવાય છે રામ નવમી?
હિન્દુ ધર્મ માન્યતા મુજબ ભગવાન રામને વિષ્ણુનો 7મો અવતાર માનવામાં આવે છે. શાસ્ત્રોમાં વર્ણવ્યુ છે કે ત્રેતાયુગમાં પૃથ્વી પર અસુરોનો ઉપદ્રવ વધી ગયો હતો. અસુરો ઋષિઓના યજ્ઞનો નાશ કરતા હતા. ભગવાન વિષ્ણુએ પૃથ્વી પરની આસુરી શક્તિઓનો નાશ કરવા માટે શ્રી રામના રૂપમાં પૃથ્વી પર અવતાર લીધો હતો. ભગવાન શ્રીરામે ધર્મની સ્થાપના માટે જીવનભર અપાર કષ્ટો સહન કર્યા અને એક આદર્શ વીર પુરૂષના રૂપમા ખુદને સ્થાપિત કર્યા. તેમને મર્યાદા પુરુષોત્તમ શ્રી રામ કહેવાય છે. અત્યંત કપરા સંજોગોમાં પણ શ્રી રામે ધર્મનો ત્યાગ કર્યો ન હતો અને અધર્મને માફ કર્યો ન હતો. આ બધા ગુણોને લીધે તેમને ઉત્તમ પુરુષનુ નામ મળ્યું અને તે મર્યાદા પુરુષોત્તમ કહેવાયા.
રામ નવમી ખૂબ જ ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે
હિન્દુ ધર્મના અનુયાયીઓ માટે રામ નવમીનું ઘણું મહત્વ છે. રામ નવમીના દિવસે ભક્તો ભગવાન રામ માટે વિશેષ પૂજા અને કાર્યક્રમો કરે છે. ભગવાન રામના મંદિરો ખૂબ જ સુશોભિત છે અને ભગવાન રામની સાથે માતા સીતા અને લક્ષ્મણની મૂર્તિઓ પણ શણગારવામાં આવી છે. સમગ્ર દેશમાં રામનવમીની ઉજવણી કરવામાં આવે છે, પરંતુ ભગવાન શ્રી રામના જન્મસ્થળ અયોધ્યાને આ દિવસે વિશેષ રીતે શણગારવામાં આવે છે. અહીં મેળાનું આયોજન કરવામાં આવે છે જેમાં ભક્તો અને તપસ્વીઓ દૂર-દૂરથી પહોંચીને રામજન્મભૂમિ પર પ્રણામ કરે છે.
રામ નવમી પર, લોકો હિન્દુ ઘરોમાં વિશેષ વ્રત કરે છે. લોકો સ્થાનિક મંદિરોમાં ભેગા થાય છે અને રાત્રે ભજન-કીર્તનનું આયોજન કરે છે. જેમાં ભગવાન શ્રી રામના મહિમાની સ્તુતિની સાથે તેમના બાળ સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે. ભગવાન રામની સાથે માતા સીતા અને નાના ભાઈ લક્ષ્મણની પણ પૂજા કરવામાં આવે છે.
ઉપવાસ કેવી રીતે કરવો?
નવમીના દિવસે લોકો સ્નાન અને ધ્યાન કરીને ઉપવાસની શરૂઆત કરે છે. 17મી એપ્રિલે સૂર્યોદયથી શરૂ કરીને આગામી સૂર્યોદય સુધી આ વ્રત કરવામાં આવે છે. કેટલાક લોકો ઉપવાસ કરતા નથી અને માત્ર વિધિ અને નિયમો અનુસાર ભગવાનની પૂજા જ કરે છે. આ દિવસે ઘરમાં અને મંદિરોમાં હવનનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
કળિયુગમાં રામ નામનું મહત્વ
હિંદુ શાસ્ત્રોના સમયની ગણતરી મુજબ વર્તમાન સમય કળિયુગ ચાલી રહ્યો છે. અનૈતિક અત્યાચારોથી ભરેલા આ યુગમાં એવી માન્યતા છે કે ભગવાન રામનું નામ જ માણસને તમામ અવરોધોમાંથી પાર કરાવે છે. કળિયુગમાં રામ નામનું સ્મરણ ઇચ્છિત ફળ આપે છે. કહેવાય છે કે જે વ્યક્તિ અંતિમ ક્ષણે રામનું નામ લે છે તેને મોક્ષ મળે છે
રામ નવમીની પૂજાની સાથે, લોકો ભગવાન રામ સાથે સંબંધિત મંત્રો અને રચનાઓ તેમના મિત્રો અને પરિવારને મોકલે છે. તમે પણ ભગવાન રામન આ જન્મદિવસ પર નીચે આપેલ શુભકામના સંદેશ મોકલી શકો છો.
શ્રી રામચંદ્રાય નમઃ । પાદઃ પૂજ્યામિ.
ઓમ શ્રી જાનકીવલ્લભન. ઓમ શ્રી રામચંદ્રાય નમઃ. સર્વાઙ્ગાનિ પૂજ્યામિ.
'ઓમ નમો ભગવતે રામચંદ્રાય'નો જાપ પણ કરો.
નીચે આપેલ આ રચના ભગવાન રામની દરેક પૂજામાં ચોક્કસપણે વાંચવામાં આવે છે.
શ્રી રામચંદ્ર કૃપાલુ ભજ મન હરન ભવભય દારુનમ, નવકંજ લોચન, કંજ મુખ, કર કંજ, પદ કંજરૂનમ.
