રવિવાર, 22 ડિસેમ્બર 2024
  1. ધર્મ
  2. હિન્દુ
  3. હિન્દુ ધર્મ વિશે
Written By
Last Updated : મંગળવાર, 25 એપ્રિલ 2023 (13:07 IST)

આદિ શંકરાચાર્ય જયંતિ- આદિ શંકરાચાર્યની વાર્તા: 10 વિશેષ બાબતો

Adi Shankaracharya Jayanti- આદિ શંકરાચાર્યજી અને ગુરુ ગોરખનાથજીએ હિંદુ સનાતન ધર્મનું પુનર્ગઠન કર્યું. આદિ શંકરાચાર્યજીએ ખૂબ જ નાની ઉંમરે મહાન કાર્ય કર્યું હતું. કેટલાક લોકોએ તેમના વિશે ઘણી ભ્રમણા ફેલાવી છે અને ઘણા લોકો તેમના વિશે બહુ ઓછા જાણે છે. આવો જાણીએ તેમના વિશેની 10 ખાસ વાતો.
 
1. જન્મ સમય: આદિ શંકરાચાર્યનો જન્મ 508 એડી પહેલા થયો હતો અને 474 બીસી પહેલા તેમનું શરીર છોડી દીધું હતું. અન્ય અભિનવ શંકરાચાર્યનો જન્મ 788 એડીમાં થયો હતો અને 820 એડીમાં તેમનું અવસાન થયું હતું.
 
2. માતાપિતા: આદિ શંકરાચાર્યનો જન્મ કેરળના મલબાર પ્રદેશમાં કલાડી નામના સ્થળે થયો હતો. તેમનો જન્મ મલબાર પ્રદેશમાં કલાડી નામના સ્થળે નંબૂદ્રી બ્રાહ્મણ શિવગુરુ અને આર્યંબાને ત્યાં થયો હતો.
 
3. શંકરાચાર્યના ચાર મઠની સ્થાપના-  આદિ શંકરાચાર્યએ ચાર મઠની સ્થાપના કરી હતી. ઉત્તર દિશામાં તેમણે બદ્રિકાશ્રમમાં જ્યોતિમઠની સ્થાપના કરી હતી. આ પછી પશ્ચિમમાં દ્વારકામાં શારદામઠની સ્થાપના થઈ. આ પછી, તેમણે દક્ષિણમાં જ શૃંગેરી મઠની સ્થાપના કરી. આ પછી, તેમણે આખરે પૂર્વમાં જગન્નાથ પુરીમાં ગોવર્ધન મઠની સ્થાપના કરી.
 
4. દશનામી સંપ્રદાયની સ્થાપનાઃ આદિ શકરાચાર્યએ દશનમી સંપ્રદાયની સ્થાપના કરી હતી. આ દસ સંપ્રદાયો નીચે મુજબ છે:- 1.ગિરી, 2.પર્વત અને 3.સાગર. તેમના ઋષિ ભ્રગુ છે. 4.પુરી, 5.ભારતી અને 6.સરસ્વતી. તેમના ઋષિ શાંડિલ્ય છે. કશ્યપ 7. વન અને 8. વનનો ઋષિ છે. 9. તીર્થયાત્રા અને 10. આશ્રમના ઋષિઓ જાગૃત છે.
 
5. શંકરાચાર્યના ચાર શિષ્યોઃ 1. પદ્મપદ (સનંદન), 2. હસ્તમલક 3. મંડન મિશ્ર 4. ટોટક (તોત્કાચાર્ય). એવું માનવામાં આવે છે કે તેમના આ શિષ્યો ચારેય વર્ણોના હતા. શંકરાચાર્યના બે ગુરુ હતા. તેઓ ગૌડપાદાચાર્યના પ્રશિષ્ય અને ગોવિંદપાદાચાર્યના શિષ્ય તરીકે ઓળખાતા.
 
6. ગ્રંથો: જાણીતા બ્રહ્મસૂત્ર ભાષ્ય ઉપરાંત, શંકરાચાર્યએ અગિયાર ઉપનિષદો અને ગીતા પર ભાષ્યોની રચના કરી, અને અન્ય મહત્વપૂર્ણ ગ્રંથો સ્તોત્ર-સાહિત્યની રચના કરીને, વૈદિક ધર્મ અને તત્વજ્ઞાનને પુનઃસ્થાપિત કરવા, ઘણા શ્રમણ, બૌદ્ધ અને હિન્દુ વિદ્વાનોને હરાવ્યા. તેઓ દલીલ કરીને.
 
7. મહાન અદ્વૈત ફિલસૂફી: શંકરાચાર્યની ફિલસૂફીને અદ્વૈત વેદાંતની ફિલસૂફી કહેવામાં આવે છે. વિશ્વના મહાન દાર્શનિકોમાં આદિ શંકરાચાર્યનું સ્થાન સર્વોચ્ચ માનવામાં આવે છે. તેમણે જ આ બ્રહ્મ વાક્યનો પ્રચાર કર્યો કે 'બ્રહ્મ સત્ય છે અને જગત ભ્રમ છે. આત્માની ગતિ મોક્ષમાં છે.
 
8. રાજા સુધન્વના સમયમાં શંકરાચાર્યઃ આદિ શંકરાચાર્યના સમયમાં એક જૈન રાજા સુધન્વ હતો. તેમના શાસનકાળ દરમિયાન તેમણે વૈદિક ધર્મનો પ્રચાર કર્યો. તેમણે તે સમયગાળામાં જૈન આચાર્યોને શાસ્ત્રાર્થ માટે આમંત્રણ આપ્યું હતું. બાદમાં રાજા સુધન્વે વૈદિક ધર્મ અપનાવ્યો. રાજા સુધન્વની તાંબાની પ્લેટ આજે ઉપલબ્ધ છે. આ તાંબાની પ્લેટ આદિ શંકરાચાર્યના મૃત્યુના એક મહિના પહેલા લખવામાં આવી હતી.
 
9. શંકરાચાર્યના સહાધ્યાયી: શંકરાચાર્યના સહાધ્યાયી ચિત્તસુખાચાર્ય હતા. તેમણે બૃહતશંકર વિજય નામનું પુસ્તક લખ્યું હતું. જો કે તે પુસ્તક આજે તેના મૂળ સ્વરૂપમાં ઉપલબ્ધ નથી પરંતુ તેમાં બે શ્લોક છે. આદિ શંકરાચાર્યના જન્મનો ઉલ્લેખ તે શ્લોકમાં કરવામાં આવ્યો છે જેમાં તેમણે યુધિષ્ઠિર સંવત 2631માં આદિ શંકરાચાર્યના જન્મ વિશે વાત કરી છે. તેમના શરીર બલિદાનનો ઉલ્લેખ ગુરુરત્ન મલિકામાં જોવા મળે છે.
 
10. સમાધિઃ આદિ શંકરાચાર્યએ કેદારનાથ વિસ્તારમાં સમાધિ લીધી હતી. તેમની સમાધિ કેદારનાથ મંદિરની પાછળ આવેલી છે. તેમણે જ કેદારનાથ મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર કરાવ્યો હતો.