1. ધર્મ
  2. હિન્દુ
  3. શ્રાદ્ધ પક્ષ / પિતૃ પક્ષ
Written By
Last Modified: ગુરુવાર, 5 ઑક્ટોબર 2023 (00:38 IST)

Pitru Paksha 2023 : આ સમયે બિલકુલ ન કરો પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ, જાણો શા માટે પૂર્વજોનું શ્રાદ્ધ કરવું જરૂરી છે?

Pitru Paksha 2023: પિતૃ દોષને સૌથી મોટો દોષ માનવામાં આવે છે. કુંડળીનું નવમું ઘર ધર્મનું છે. આ ઘરને પિતાનું ઘર પણ માનવામાં આવે છે. જો આ ઘરમાં રાહુ, કેતુ અને મંગળ તેમની સૌથી નીચલી રાશિમાં બેઠા હોય તો તે તમને પિતૃ દોષ હોવાનો સંકેત છે. પિતૃ દોષના કારણે વ્યક્તિને માનસિક પીડા, અશાંતિ, ધનની હાનિ, ઘરેલું પરેશાનીઓ જેવી સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. જે લોકો પિંડ દાન અને શ્રાદ્ધ નથી કરતા તેમની બાળકોની કુંડળીમાં પણ પિતૃ દોષની સંભાવના હોય છે અને તેઓ તેમના આગલા જન્મમાં પણ પિતૃ દોષનો ભોગ બને છે. પિતૃદોષમાં પિંડ દાન અને શ્રાદ્ધ વિધિ કરવાથી માત્ર પિતૃઓનો મોક્ષ જ નથી થતો પરંતુ તમારા સૌભાગ્યમાં પણ વધારો થાય છે અને તમને સુખ, શાંતિ અને સમૃદ્ધિ પણ મળે છે.
 
પિતૃપક્ષ અશ્વિન કૃષ્ણ પક્ષની શરૂઆતના એક દિવસ પહેલા એટલે કે ભાદ્રપદ મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમાના દિવસથી શરૂ થાય છે. આ રીતે, જ્યારે બધી સ્થિતિ સામાન્ય હોય છે, ત્યારે આ પક્ષ સોળ દિવસ સુધી ચાલે છે. પિતૃ પક્ષમાં, પૂર્વજોનું શ્રાદ્ધ એ જ તિથિએ કરવામાં આવે છે જે દિવસે તેઓનું નિધન થયું હતું
 
શું છે શ્રાદ્ધનું મહત્વ, શા માટે છે આટલું મહત્વ?
બ્રહ્મપુરાણ અનુસાર, પૂર્વજોને નિશાન બનાવીને અને યોગ્ય સમય, પાત્ર અને સ્થાન અનુસાર યોગ્ય પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરીને ભક્તિભાવથી બ્રાહ્મણોને જે કંઈ આપવામાં આવે છે તેને શ્રાદ્ધ કહે છે. મિતાક્ષરે લખ્યું છે - શ્રાદ્ધ એટલે પિતૃઓથી સંબંધિત કોઈપણ વસ્તુ અથવા કોઈપણ પદાર્થનો તેમના કલ્યાણ માટે ભક્તિભાવ સાથે બલિદાન.
 
શ્રાદ્ધ વિશે યાજ્ઞવલ્કય કહે છે કે વસુ, રુદ્ર અને આદિત્ય જેવા પૂર્વજો જે શ્રાદ્ધના દેવતા છે તેઓ શ્રાદ્ધથી તૃપ્ત થાય છે અને મનુષ્યના પૂર્વજોને સંતોષ આપે છે. મત્સ્યપુરાણ અને અગ્નિપુરાણમાં એવો પણ ઉલ્લેખ છે કે પિતૃઓ શ્રાદ્ધમાં આપવામાં આવેલા પીંડથી સંતુષ્ટ થઈને તેમના વંશજોને જીવન, સંતાન, સંપત્તિ, જ્ઞાન, સ્વર્ગ, મોક્ષ, તમામ સુખ અને રાજ્ય આપે છે.
 
આ ઉપરાંત ગરુડ પુરાણમાંથી શ્રી કૃષ્ણના વચન પણ બતાવવામાં આવ્યા છે. સમય પ્રમાણે શ્રાદ્ધ કરવાથી પરિવારમાં કોઈ દુઃખી રહેતું નથી. પિતૃઓની પૂજા કરવાથી માણસ ઉંમર, પુત્ર, કીર્તિ, યશ, સ્વર્ગ, પુષ્ટિ, બળ, સુખ, સૌભાગ્ય અને ધનની પ્રાપ્તિ કરે છે. ભગવાનના કાર્યની જેમ પૂર્વજોના કાર્યનું પણ વિશેષ મહત્વ છે. દેવતાઓ સમક્ષ પિતૃઓને પ્રસન્ન કરવા વધુ ફાયદાકારક છે
 
આ સમયે પિતૃઓનું શ્રાદ્ધ ન કરવું.
શ્રાદ્ધ વિધિ બપોરના સમયે કરવી જોઈએ. વાયુ પુરાણ અનુસાર સાંજે શ્રાદ્ધ કરવાની મનાઈ છે. માન્યતાઓ અનુસાર સાંજનો સમય રાક્ષસોનો સમય માનવામાં આવે છે. શ્રાદ્ધ વિધિ ક્યારેય કોઈની ભૂમિ પર ન કરવી જોઈએ. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે તમારા સંબંધીના ઘરે હોવ અને શ્રાદ્ધ ચાલી રહ્યું હોય, તો તમારે ત્યાં શ્રાદ્ધ કરવાનું ટાળવું જોઈએ. પોતાની ભૂમિ પર કરવામાં આવેલ શ્રાદ્ધ જ ફળદાયી છે. જો કે, પવિત્ર સ્થાનો અથવા મંદિરો અથવા અન્ય પવિત્ર સ્થાનોને અન્ય કોઈની જમીન માનવામાં આવતી નથી. તેથી, તમે પવિત્ર સ્થાનો પર શ્રાદ્ધ કરી શકો છો.