Dev Uthani Ekadashi 2025: દેવ ઉઠી અગિયારસ એટલે કે પ્રબોધિની એકાદશી (Prabodhini Ekadashi) આ ભગવાન વિષ્ણુના ઉઠવાનોનો દિવસ છે. ઉલ્લેખનીય છે કે અષાઢ મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશીથી યોગ નિદ્રામાં જતા ભગવાન વિષ્ણુ દેવઉઠી એકાદશીના દિવસે જાગે છે. ભગવાન જાગતાની સાથે જ ચાતુર્માસ સમાપ્ત થાય છે. આ પછી, લગ્ન અને ગૃહપ્રવેશ જેવા શુભ પ્રસંગો ફરી શરૂ થાય છે. ઘણા લોકો આ દિવસે તુલસી વિવાહનું પણ આયોજન કરે છે. એવું કહેવાય છે કે જે કોઈ દેવઉઠી એકાદશી પર સાચા દિલથી ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરે છે, તેમના જીવનમાં સમૃદ્ધિ, સુખ અને શાંતિ કાયમ રહે છે. અહીં આવો જાણીએ કે દેવઉઠી એકાદશી ક્યારે છે
દેવ ઉઠી એકાદશી તારીખ અને શુભ મુહૂર્ત (Dev Uthani Ekadashi 2025 Date)
એકાદશી તિથિ શરૂ - 1 નવેમ્બર, 2025 સવારે 9:11 વાગ્યે
એકાદશી તિથિ સમાપ્ત - 2 નવેમ્બર, 2025 સવારે 7:31 વાગ્યે
દેવ ઉઠી એકાદશી - 1 નવેમ્બર, 2025, શનિવાર
2 નવેમ્બરના રોજ પારણા માટેનો સમય - બપોરે 1:17 થી 3:30 PM
પારણા કરવાની તારીખે હરિ વસરાનો સમાપ્ત થવાનો સમય - 12:55 PM
देव उठनी एकादशी की कथा (Dev Uthani Ekadashi Ki Katha)
દેવ ઉથાની એકાદશીની કથા અનુસાર, દેવી લક્ષ્મીએ એક વાર ભગવાન વિષ્ણુને પૂછ્યું, "હે ભગવાન! તમે કાં તો દિવસ-રાત જાગતા રહો છો, ક્યારેય આરામ કરતા નથી, અથવા જ્યારે તમે સૂતા હો છો, ત્યારે તમે લાખો અને અબજો વર્ષો સુધી સૂતા રહો છો, આ સમય દરમિયાન બધી જીવંત વસ્તુઓનો નાશ કરો છો. તેથી, તમારે દર વર્ષે નિયમિતપણે સૂવું જોઈએ. આનાથી મને થોડો આરામ મળશે." લક્ષ્મીના શબ્દો સાંભળીને ભગવાન નારાયણે કહ્યું, "દેવી! તમે સાચા છો. મારી જાગરણ બધા દેવતાઓને અને ખાસ કરીને તમને પરેશાન કરે છે. મારા કારણે તમને કોઈ આરામ મળતો નથી. તેથી, જેમ તમે કહ્યું હતું, આજથી, હું દર વર્ષે વરસાદની ઋતુમાં ચાર મહિના સૂઈશ. તે સમય દરમિયાન, તમને અને બધા દેવતાઓને પણ થોડો આરામ મળશે. મારી આ ઊંઘને અલ્પનિદ્રા કહેવામાં આવશે, અને પ્રલય દરમિયાન મહાનનિદ્રાને મહાનનિદ્રા કહેવામાં આવશે. આ સમયગાળા દરમિયાન, જે ભક્તો મારી ઊંઘની અનુભૂતિ સાથે મારી સેવા કરે છે અને ઉથાની ઉત્સવ આનંદથી ઉજવે છે, તેઓ મને અને તમને હંમેશા તેમના ઘરે રાખશે."
દેવઉઠી અગિયારસ પર પૂજા વિધિ (Dev Uthani Ekadashi Puja Vidhi)
દેવઉઠી અગિયારસના દિવસે, સૂર્યોદય પહેલા જાગી જાઓ, ઘર સાફ કરો, સ્નાન કરો, ઘરમાં ગંગાજળનો છંટકાવ કરો. દરવાજા પર 'તોરણ' બાંધો અને ભગવાન વિષ્ણુના ચરણ બનાવો.
તુલસી અને પીપળાને જળ ચઢાવો, પૂજા કરો અને દીવો પ્રગટાવો. ભગવાન વિષ્ણુનું ધ્યાન કરતી વખતે ઉપવાસ કરવાનો સંકલ્પ લો.
શંખ, ઘંટડી વગેરે વગાડીને મંત્રોનો જાપ કરતી વખતે ભગવાન વિષ્ણુને જગાડો, ભગવાન વિષ્ણુને શુદ્ધ જળ અને પંચામૃતથી અભિષેક કરો.
અબીર, ગુલાલ, ચંદન, અક્ષત, ફૂલ, તુલસી અને અન્ય પૂજા સામગ્રી ચઢાવો. ધૂપ-દીપના દર્શન કરો. ફળો અને મીઠાઈઓ ચઢાવો, આરતી કરો અને પ્રસાદ વહેંચો.
જો તમે આ દિવસે તુલસી અને શાલિગ્રામના વિવાહ નથી કરાવી શકતા તો સામાન્ય રીતે તુલસીની પૂજા કરો. તુલસી નમાષ્ટકનો પાઠ કરો. તુલસી નમાષ્ટક એટલે કે તુલસીના આઠ નામવાળા મંત્રનો જાપ કરો.
આ તુલસીનો મંત્ર છે -
वृंदा वृंदावनी विश्वपूजिता विश्वपावनी। पुष्पसारा नंदनीय तुलसी कृष्ण जीवनी।। एतभामांष्टक चैव स्त्रोतं नामर्थं संयुतम। यः पठेत तां च सम्पूज्य सौश्रमेघ फलंलमेता।।
ઘરના લોકો ભગવાનની સામાન્ય પૂજા સાથે ગરુડ ઘંટડી વગાડીને ભગવાનને જગાડે છે. ભગવાન વિષ્ણુના વૈકુંઠમાં પાછા ફરવાની ઉજવણી માટે દીવા પ્રગટાવવાની પરંપરા માનવામાં આવે છે.
એકાદશીના બીજા દિવસે સવારથી ભગવાન વિષ્ણુની નિયમિત પૂજા શરૂ કરો.
