છેલ્લાં કેટલાંક વરસથી જયારે ડોટર્સ ડેની ઊજવણી થઈ રહી છે ત્યારે લાગે છે કે દીકરીઓ માટે સૌને વહાલ ઊભરાઈ રહ્યું છે. દીકરીઓના અસ્તિત્વનો ઉત્સવ ઉજવાઈ રહ્યો છે, શહેરી અને શિક્ષિત સમાજમાં આજે દીકરીના જન્મને વધાવી લેવામાં આવે છે તે ખરેખર આનંદની બાબત છે. આજનાં યુવાન દંપતી દીકરો ઈચ્છતા નથી. આ વિષયમાં અમર અને રિયા મહેતા સાથે વાત કરતાં રિયા કહે છે, ‘હું પ્રેગ્નન્ટ છું, પાંચમો મહિનો ચાલે છે. મારે એક દીકરી છે અને મને બીજી દીકરી જ જન્મે એમ હું અને મારા પતિ અમર બંને ઈચ્છીએ છીએ. અમને દીકરી બહુ વહાલી લાગે છે. અમારે તો બીજી પણ દીકરી જ જોઈએ છે. અમર-રિયાની વાતથી સુખદ આશ્ર્ચર્ય થયું. આગળ વધીને રિયા કહે છે, ‘દીકરીઓ હોય તો તેમને પરણાવીને છુટ્ટા થઈ જવાય અને પાછળની જિંદગીમાં કોઈ જવાબદારી ન રહે અને દીકરીઓ તો હંમેશાં માતાપિતાની સંભાળ રાખે જ છે.’
તાજેતરમાં જ અમારા એક સ્નેહીને ત્યાં પૌત્રીનો જન્મ થયો. તેમણે પૌત્રીના જન્મને અવસર ગણીને ઉજવ્યો. અને ના, તેઓ કોઈ મુંબઈ જેવાં મોટા શહેરના રહેવાસી નથી. ગુજરાતના નાના કસબામાં તેઓ વસે છે. બધાં જ મિત્રો, સગાંસંબંધીઓને આમંત્રણ આપીને સરસ મજાની પાર્ટી કરી. મુંબઈથી પણ કેટલાંક મિત્રો - સંબંધીઓ ગામમાં ગયા. દીકરી જન્મની વધામણીનાં ગીતો ગાયાં. નાનકડી પરી જેવી દીકરીને સુંદર વસ્ત્રો પહેરાવીને ફૂલથી શણગારેલા પારણામાં પોઢાડી હતી. એવું સરસ વાતાવરણ હતું. દાદા-દાદી, નાના-નાની અને મમ્મી-પપ્પાના આનંદનો પાર ન હતો. મને તો આ પ્રસંગ એટલો ગમ્યો કે ન પૂછો વાત! દિલ બાગ બાગ થઈ ગયું. જે સમાજમાં પુત્ર જન્મે તો પેંડા અને પુત્રી જન્મે તો બરફી વહેંચવાનો રિવાજ હોય તે સમાજમાં પુત્રી જન્મને આવી સુંદર રીતે ઊજવાય એ જ સમાજમાં દીકરીઓ પ્રત્યેના વલણમાં પરિવર્તન આવી રહ્યું છે તે દર્શાવે છે. ભલે આ બધાંની ટકાવારી ઓછી છે પણ પરિવર્તન આવતા દસકાઓ વીતી જાય છે એની સાક્ષી ઈતિહાસ આપે છે અને હું પૂર્ણ રીતે આશાવાદી અને પોઝિટિવ છું કે આવતા એક બે દસકામાં દીકરીઓ પ્રત્યે થતાં અન્યાય, ભ્રૂણહત્યા વગેરે બંધ થશે જ.
ઝાકળની ભીનાશ અને પુષ્પની કુમાશ તદાકાર થઈ હૃદયના ખલમાં ઘૂંટાવા માંડે ત્યારે દીકરી જન્મે છે. પોતાના ઘરમાં દીવો કરે એ દીકરો અને બીજાના ઘરે જઈને દીવો કરે એ દીકરી. શ્રી ગુણવંત શાહે દીકરી વિષે વાત કરતા બહુ સરસ વાત કરી છે, ‘રાષ્ટ્રની ગુણવત્તા એટલે પરિવારોની ગુણવત્તા. સુખી પરિવાર વગરનો માણસ બિરલા, તાતા, અંબાણી, ફોર્ડ કે રોકફેલર જેટલો ધનાઢય હોય તોય ગરીબ જાણવો. એમાંય જો પરિવારમાં એક દીકરી ન હોય તો એ દયનીય માલદાર જ કહેવાય.’
‘દીકરી પરણીને સાસરે જાય છે, પણ એથી ભૂતકાળ બની જતી નથી. દીકરો ભૂતકાળ બની શકે, દીકરી સદાય વર્તમાન છે. પિતા કે માતાની યશસ્વી આગેકૂચમાં દીકરીના વહાલનો ફાળો હોય છે. માબાપ અને દીકરી વચ્ચેનો સંબંધ તાદાત્મ્યનો સંબંધ છે. દીકરી સાથે વહાલની કડીઓ ઢીલી પડતી નથી - સદાય ચુસ્ત રહે છે. તે કાલાતીત હોય છે. દીકરી જ સચ્ચાઈ અને હકીકત છે, દીકરો ભ્રમ બની શકે છે. દીકરી પ્રતીક્ષાનું કાવ્ય છે. પુરુષના ‘હું’ ને કેવળ દીકરી જ ઓગાળી શકે.
આજની યુવતીઓ - આપણી દીકરીઓ એવરેસ્ટ સર કરે છે, વિમાન ઊડાડે છે, ટ્રેન ચલાવે છે, બૅન્કની મોટી ઓફિસર છે, સ્પેસમાં જઈ શકે છે, કોર્પોરેટ કંપનીની સીઈઓ છે. આજે તેને કોઈના સહારાની જરૂર નથી. ઊલટાની તે માબાપનો સહારો બને છે. આજની આપણી દીકરી સેલ્ફ કોન્ફિડન્ટ, સેલ્ફ ડિપેન્ડન્ટ સ્ત્રી છે.
દીકરીને માબાપ પ્રત્યે જેટલો પ્રેમ હોય તેટલો દીકરાને નથી હોતો. કહેવાય છે કે ‘દીકરો પરણેતર સુધી, અને દીકરી જીવતર સુધી.’ દીકરીના જન્મ પ્રત્યે સમાજમાં જાગૃતિ આવી રહી છે તે દર્શાવતા કેટલાક એસએમએસ પણ મળતા રહે છે. પ્રસ્તુત છે એક નમૂનોઃ
‘જો મમ્મી ઔર પપ્પા કો સ્વર્ગ લે જાતા હૈ વો ‘બેટા’ હોતા હૈ, જો સ્વર્ગ કો ઘર લે આયે વો ‘બેટી’ હોતી હૈ.
એક બીજો એસએમએસ:
એક પિતાકી ડાયરી મેં લિખાથા-
"મેરા બેટા તબ તક મેરા હૈ જબ તક ઉસકો
પત્ની નહીં મિલ જાતી,
મેરી બેટી તબ તક મેરી હૈ જબ તક મેરી
જિંદગી ખતમ નહીં હો જાતી.’
