આ ભારતીય સૈનિકને આજે પણ રજાઓ અને પ્રમોશન મળે છે.
ચીની સેના માથુ કાપીને લઈ ગઈ હતી, પરંતુ જ્યારે બહાદુરીની ખબર પડી તો સન્માનથી પરત કરી અને પ્રતિમા પણ બનાવી દીધી. સેનાએ મંદિર બનાવ્યું અને કોઈ પણ આજે ત્યાથી નમન કર્યા વિના પસાર થતુ નથી. એક ભારતીય રાઇફલ મેન એવી રીતે લડતો હતો કે ચીની સૈન્ય તેને એકલાને જ સંપૂર્ણ સેના ગણાવી રહ્યું છે. 'સવા લાખ સાથે એકલો લડીશ, તો મારુ ગોવિંદસિંહ નામ કહેવું'
આ વાત ગુરુ ગોવિંદસિંહે કરી હતી, ભારતીય સેનાના સૌથી નાના સૈનિકે આત્મહત્યા કરી હતી. ચીન ભારતીય સૈન્યની આ ભાવના જાણે છે, તેથી જ તે ભારતીય સરહદ તરફ પગલા ભરતા પહેલા કાંપવા માંડે છે.
ગુરુ ગોવિંદ સિંહ વિશે લખેલી આ લાઇનો ભારતીય સેના દ્વારા પણ બતાવવામાં આવી છે.
ભારતીય સેનામાં એક નામ જસવંતસિંહ રાવત છે. 1962 માં ચીન સાથેના યુદ્ધમાં ગુરુ ગોવિંદસિંહ વિશે લખેલી લાઇનોનો અહેસાસ થયો. આ યુદ્ધમાં, તેમણે એવી મિશાલ રજૂ કરી કે 1962 થી જસવંતસિંહ તેમની સેવામાંથી અત્યાર સુધી નિવૃત્ત થયા નથી.
હિન્દુસ્તાની સૈન્યનો આ રાઇફલ મેન હજી પણ બોર્ડર તેનાત છે. તેનું નામ ક્યારેય સ્વર્ગીય રીતે લખાયેલું નથી. તેમને આજે પણ પોસ્ટ અને પ્રમોશન આપવામાં આવે છે અને કેટલીક રજાઓ પણ. આ અસાધારણ બહાદુર સૈનિકનું મંદિર બનાવવામાં આવ્યું છે. ભારતીય સેનાના પાંચ જવાન દરરોજ રાત્રે તેમની સેવામાં હાજર રહે છે. તેમનો યુનિફોર્મ પ્રેસ કરે છે. શુઝને પોલિશ કરવામાં આવે છે અને સવારે નાસ્તો અને ભોજન આપવામાં આવે છે. રાત્રે પથારીમાં તૈયાર કરવામાં આવે છે. સાથે જ ચીની સૈનિકો હજી પણ જસવંતસિંહની સામે ઝૂકી જાય છે જેણે ચીની સૈન્ય સામે મોરચો ખોલ્યો હતો.
ચીની સૈનિકો વિરૂદ્ધ જે જસવંતસિંહની મોરચો ખોલ્યો હતો તેમને 1962 ના યુદ્ધમાં, ફક્ત 17-18 વર્ષની વયમાં જસવંતસિંઘ 72 કલાક સુધી હિમાલયની જેમ ચીનની સામે ઉભો રહ્યો.
આ યુદ્ધમાં, ચીની સેના અરુણાચલની સેલા ટોપ થઈને હિન્દુસ્તાની સરહદ પર એક ટનલ બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી હતી. ભારતમાં છેલ્લી બટાલિયનની કેટલી તૈનાત કરવામાં આવી હતી તેનાથી ચીની સેનાની ઉંઘ ઉડી ગઈ હતી. 72 કલાક પછી, જ્યારે વિસ્ફોટોનો અવાજ બંધ થયો અને તે જોવા માટે ચીની સૈનિકો આગળ આવ્યા, ત્યારે તેમના હાથ ધ્રૂજતા હતા. તેમની સામે માત્ર એક ઈજાગ્રસ્ત થયેલા ભારતીય સૈનિક દ્વારા 300 જેટલા ચીની સૈનિકો માર્યા ગયા હતા. અને તે ગઢવાલ રાઇફલ ડેલ્ટા કંપનીનો રાઇફલમેન જસવંતસિંહ રાવત હતો.
1962 નું ભારત-ચીન યુદ્ધ અંતિમ તબક્કામાં હતું. આશરે 1000 કિલોમીટરના ક્ષેત્રમાં 14,000 ફૂટની ઉંચાઇએ ફેલાયેલો, ભારત-ચીન સરહદ યુદ્ધ ક્ષેત્રની સ્થાપના અરુણાચલ પ્રદેશમાં થઈ હતી. આ વિસ્તારમાં જતા લોકોની ભાવના પણ હચમચી ઉઠી હતી, પરંતુ આપણા સૈનિકો ત્યાં લડતા હતા. ચીની સૈનિકો, ભારતની ધરતી પર કબજો કરી હિમાલયની સરહદ પાર કરીને અરુણાચલ પ્રદેશના તવાંગ સુધી પહોંચ્યા હતા.
મધ્ય યુદ્ધમાં જ સંસાધનો અને સૈનિકોના અભાવને દર્શાવતા, બટાલિયન પાછું બોલાવવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ જસવંતસિંહે ત્યાં જ રોકાઈને ચીની સેનાનો મુકાબલો કરવાનો નિર્ણય કર્યો. તેણે અરુણાચલ પ્રદેશના મોંપા આદિજાતિની બે છોકરીઓ નૂરા અને સેલાની મદદથી ફાયરિંગ મેદાન બનાવ્યું હતું અને ત્રણ જગ્યાએ મશીન ગન અને ટેન્ક રાખી હતી. તેણે ચીની સૈનિકોને મૂંઝવવા માટે આ કર્યું જેથી ચીની સૈનિકો સમજી જાય કે ભારતીય સૈન્ય મોટી સંખ્યામાં છે અને ત્રણેય સ્થળોએથી હુમલો કરી રહી છે.
નૂરા અને સેલાની સાથે જસવંતસિંહે ત્રણેય સ્થળોએ હુમલો ચાલુ રાખ્યો હતો. આ રીતે, તેઓ 72 કલાક અથવા ત્રણ દિવસ સુધી ચીની સૈનિકોને ડોજ કરવામાં સફળ થયા. દુર્ભાગ્યથી, ચાઇનીઝ સૈનિકોએ તેમને ખાદ્ય સામગ્રી આપતા માણસને પકડી લીધો. તેણે જસવંતસિંહ રાવત વિશે ચીની સૈનિકોને બધી વાત કહી દીધી. જે બાદ ચીની સૈનિકોએ 17 નવેમ્બર, 1962 ના રોજ જસવંતસિંહને ઘેરી લીધો હતો. આ હુમલામાં સેલા માર્યો ગયો હતો જ્યારે નુરાને ચિની સૈનિકોએ જીવતી પકડી હતી. જ્યારે જશવંતસિંહે જાણ થઈ કે તે પણ પકડાઈ જશે ત્યારે તેમણે યુદ્ધનો કેદી ન બને તે માટે ખુદ ને પણ એક ગોળી મારી લીધી.
ચીની સેનાના કમાન્ડરને જસવંતસિંહના મોતથી એટલો ગુસ્સો આવ્યો કે ચીની સૈનિકોએ જસવંતસિંહનુ માથુ ધડથી અલગ કરી નાખ્યુ. પરંતુ પાછળથી ચીની સેના પણ જસવંતસિંહની શકિતથી ખૂબ પ્રભાવિત થઈ. યુદ્ધ પછી ચીની સૈન્ય દ્વારા તેમનું માથુ પરત કરવામાં આવ્યું હતું. ચીની સેનાએ તેમની કાસ્યની પ્રતિમા પણ મુકી કરી.જ્યારે જસવંતસિંહ 17 વર્ષની ઉંમરે પ્રથમ પ્રયાસ પર સેનામાં જોડાઈ શક્યા ન હતા, તેથી બીજી વખત તે રાઇફલમેન બનીને સેનામાં જોડાયો.
જસવંતસિંહ રાવત ઉત્તરાખંડના પૌરી ગઢવાલ જિલ્લાનો રહેવાસી હતો. તેનો જન્મ 19 ઓગસ્ટ, 1941 ના રોજ થયો હતો. તેમના પિતા ગુમાનસિંહ રાવત હતા. જે સમયે તે શહીદ થયો હતો, તે સમયે તે રાઇફ્લેમેનના હોદ્દા પર હતો અને ગઢવાલ રાઇફલ્સની ચોથી બટાલિયનમાં ફરજ બજાવતો હતો.
જસવંતસિંહે છેલ્લી ચોકી પર જે ચોકી લડી હતી તેનું નામ હવે જસવંતગઢ છે અને ભારતીય સૈન્ય કહે છે બાબા જસવંતસિંહ રાવત.
