Devshayani Ekadashi 2025: હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ અષાઢ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશીને દેવશયની એકાદશી કહેવામાં આવે છે. પુરાણો અનુસાર ભગવાન વિષ્ણુ આ દિવસથી ચાર મહિના સુધી યોગ નિદ્રામાં રહે છે. ભગવાન વિષ્ણુનો યોગ નિદ્રા કારતક મહિનામાં શુક્લ પક્ષની એકાદશી પર સમાપ્ત થાય છે. આ એકાદશીને દેવુથની એકાદશી કહે છે.
દેવશયની પછી, ચાર મહિના સુધી યજ્ઞોપવીત સંસ્કાર, લગ્ન, દીક્ષા, યજ્ઞ, ગૃહપ્રવેશ જેવા શુભ કાર્યો કરવામાં આવતા નથી. આ ચાર મહિનાઓને ચાતુર્માસ કહેવામાં આવે છે. આ મહિનાઓ દરમિયાન કોઈ શુભ કાર્યો કરવામાં આવતા નથી. એવું કહેવાય છે કે ચાતુર્માસ શરૂ થતાંની સાથે જ ભગવાન વિષ્ણુ પૃથ્વીનું કાર્ય ભગવાન શિવને સોંપી દે છે અને પોતે આરામ કરે છે, તેથી જ આ સમયગાળા દરમિયાન શિવ પૂજાનું પણ ખૂબ મહત્વ છે. શ્રાવણ મહિનો પણ ચાતુર્માસમાં આવે છે, તેથી જ આ મહિનામાં શિવ પૂજા કરવાથી શુભ ફળ મળે છે.
2025 માં ક્યારે છે દેવપોઢી એકાદશી ?
આ વખતે દેવશયની એકાદશી 6 જુલાઈના રોજ આવી રહી છે. ચાતુર્માસ પણ આ દિવસથી શરૂ થાય છે, તેથી 6 જુલાઈથી લગભગ 4 મહિના સુધી કોઈ શુભ કાર્ય કરવામાં આવશે નહીં. ચાતુર્માસ દરમિયાન પૂજા, પાઠ, કથા, અનુષ્ઠાન જેવા ધાર્મિક વિધિઓમાંથી સકારાત્મક ઉર્જા પ્રાપ્ત થાય છે. ચાતુર્માસને ભજન, કીર્તન, સત્સંગ, કથા, ભાગવત માટે શ્રેષ્ઠ સમય માનવામાં આવે છે. ભગવાન વિષ્ણુ આરામ કરે છે ત્યારે તમામ પ્રકારના શુભ કાર્યો બંધ થઈ જાય છે. આ સમયગાળાને ચાતુર્માસ પણ કહેવામાં આવે છે.
ભગવાન શ્રી નારાયણની પ્રિય હરિશયની એકાદશી અથવા દેવશયની એકાદશીથી, લગ્ન, ગૃહપ્રવેશ, યજ્ઞોપવીત વગેરે જેવા બધા શુભ કાર્યો આગામી ચાર મહિના માટે બંધ રહેશે. આ દિવસથી સંન્યાસીઓના ચાતુર્માસ્ય વ્રત શરૂ થાય છે. ધાર્મિક દ્રષ્ટિકોણથી, આ ચાર મહિના ભગવાન વિષ્ણુના શયનકાળ તરીકે ગણવામાં આવે છે.
વૈજ્ઞાનિક દ્રષ્ટિકોણથી ચાતુર્માસ
તબીબી વિજ્ઞાન અનુસાર, આ સમયગાળા દરમિયાન સૂર્ય અને ચંદ્રનું તેજ પૃથ્વી પર ઓછું પહોંચે છે, પાણીની માત્રા વધે છે, પર્યાવરણમાં ઘણા જીવંત જીવોનો જન્મ થાય છે, જે ઘણા રોગોનું કારણ બને છે, તેથી સાધુઓ, સંતો, તપસ્વીઓ આ સમયગાળા દરમિયાન એક જ જગ્યાએ રહીને તપસ્યા, સાધના, સ્વાધ્યાય અને ઉપદેશ વગેરે કરે છે.
દેવશયની એકાદશી 2025 તારીખ
વૈદિક કેલેન્ડર મુજબ, દેવશયની એકાદશી અષાઢ મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશીના રોજ ઉજવવામાં આવશે. આ વર્ષે આ તહેવાર 6 જુલાઈ, 2025, રવિવારના રોજ આવશે. એકાદશી તિથિ 5 જુલાઈના રોજ સાંજે 6:58 વાગ્યે શરૂ થશે અને 6 જુલાઈના રોજ રાત્રે 9:14 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ઉદય તિથિ અનુસાર, આ વ્રત 6 જુલાઈના રોજ જ મનાવવામાં આવશે અને ચાતુર્માસ શરૂ થશે, જે 1 નવેમ્બર સુધી ચાલશે.
શુભ યોગ
અષાઢ મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિએ રાત્રે 09:27 વાગ્યા સુધી સાધ્ય યોગનો સંયોગ થાય છે. આ પછી શુભ યોગ બની રહ્યો છે. આ યોગમાં લક્ષ્મી નારાયણની પૂજા કરવાથી તમામ પ્રકારના શુભ કાર્યોમાં સફળતા મળશે. આ સાથે ત્રિપુષ્કર યોગ અને રવિ યોગનો સંયોગ પણ બની રહ્યો છે.
ભગવાન શિવ કરશે સૃષ્ટિનું સંચાલન
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, ભગવાન વિષ્ણુ જ્યારે આરામ કરે છે ત્યારે ભગવાન શિવ બ્રહ્માંડનું સંચાલન કરે છે. આ સમય દરમિયાન, તમામ પ્રકારના ધાર્મિક વિધિઓ કરવામાં આવે છે, ફક્ત લગ્ન અને અન્ય શુભ કાર્યો કરવામાં આવતા નથી. આ સમય દરમિયાન, વ્યક્તિએ શક્ય તેટલું ભગવાનનું ધ્યાન કરવું જોઈએ.
ચાતુર્માસમાં આ ઉજવાશે આ તહેવારો
ચાતુર્માસમાં પ્રથમ શ્રાવણ મહિનો આવે છે. શ્રાવણ મહિનો ભગવાન શિવને સમર્પિત છે. આ મહિનામાં ભગવાન શિવની પૂજા કરવાથી શુભ પરિણામો મળે છે. આ પછી, ગણેશ ચતુર્થીથી અનંત ચતુર્દશી સુધી ભગવાન ગણેશની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. આ પછી, ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની જન્મજયંતિ ઉજવવામાં આવે છે.
4 મહિના નહિ વાગે શરણાઈ
હિન્દુ ધર્મમાં ચાતુર્માસનું વિશેષ મહત્વ છે. હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ, ચાતુર્માસ અષાઢ મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશીથી શરૂ થાય છે અને કાર્તિક મહિનાના શુક્લ પક્ષની એકાદશી સુધી ચાલે છે. વર્ષ 2025 માં, ચાતુર્માસ 6 જુલાઈથી શરૂ થશે. દેવશયની એકાદશી પણ આ દિવસે છે. દેવઉત્થાન એકાદશી 1 નવેમ્બરના રોજ છે. એવું કહેવાય છે કે આ દિવસથી ભગવાન વિષ્ણુ પોતાનો વિશ્રામકાળ પૂર્ણ કરીને ક્ષીર સાગરમાંથી બહાર આવે છે અને બ્રહ્માંડનું સંચાલન કરે છે.
ભગવાન વિષ્ણુ અને શિવ પૂજા
ચાતુર્માસમાં પૂજા અને ધ્યાનનું વિશેષ મહત્વ છે. ભગવાન વિષ્ણુ દેવશયની એકાદશીથી દેવપ્રબોધિની એકાદશી સુધી આરામ કરશે, આ સમય દરમિયાન ભગવાન શિવ બ્રહ્માંડનું સંચાલન કરશે. આ દિવસોમાં ભગવાન શિવ અને વિષ્ણુની પૂજા કરવી જોઈએ.
ચાતુર્માસ દરમિયાન ભગવાન વિષ્ણુ અને શિવનો અભિષેક કરવો જોઈએ.
વિષ્ણુને તુલસી અને શિવને બિલ્વપત્ર અર્પણ કરવું જોઈએ.
ઉપરાંત, ઓમ વિષ્ણુવે નમઃ અને ઓમ નમઃ શિવાય મંત્રોનો જાપ કરવો જોઈએ.
આ દિવસોમાં ભાગવત કથા સાંભળવાનું વિશેષ મહત્વ છે.
ઉપરાંત, ગરીબ લોકોને પૈસા અને અનાજનું દાન કરવું જોઈએ.
