બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણીના પહેલા ચરણનો પ્રચાર થમે એ પહેલા રાજ્યની રાજનીતિ એકવાર ફરી સર્વેના આંકડાથી ગરમાય ગઈ છે. આઈએએનએસ-મૈટરાઈઝ, પોલસ્ટ્રૈઉટ અને ચાણક્ય .. ત્રણેય એજંસીઓના ઓપિનિયન પોલમાં એનડીએના પક્ષમાં પરિણામ જોવા મળી રહ્યા છે. સર્વેનુ પરિણામ બતાવે છે કે બિહારના મતદાતા હાલ પ્રયોગના મૂડમાં નથી. બિહારના વોટર મુખ્યમંત્રી નીતીશ કુમારની સ્થિરતા, પીએમ મોદીની લોકપ્રિયતા અને એનડીએની જમીની પકડ ને જ એક સુરક્ષિત વિકલ્પના રૂપમાં જોઈ રહ્યા છે. વિપક્ષ પાસે બેરોજગારી, સ્વાસ્થ્ય, અભ્યસ અને પલાયન જેવા મોટા મુદ્દા તો છે પણ વોટને એક દિશામાં વાળવા માટે સંગઠનાત્મક એકજૂટતા હજુ પણ નબળી સાબિત થઈ રહી છે. આવો હવે ગઈકાલે રજુ થયેલા આ સર્વેના આંકડા પર નજર કરીએ.
સર્વેના ડેટા અનુસાર, IANS-Matterize NDA ને 153-164 બેઠકો જીતવાનો અંદાજ લગાવે છે, જ્યારે ઓલ ઈન્ડિયા એલાયન્સ 76-87 બેઠકો સુધી મર્યાદિત છે. પોલ્સ્ટ્રેટના અંદાજ થોડા વધુ સંતુલિત છે, NDA માટે 133-143 બેઠકો અને મહાગઠબંધન માટે 93-102 બેઠકોની લીડનો અંદાજ લગાવે છે. બીજી તરફ, ચાણક્ય NDA માટે 128-134 બેઠકો અને વિપક્ષી ગઠબંધન માટે 102-108 બેઠકોનો અંદાજ લગાવે છે. જો કે, ત્રણેય સર્વેક્ષણો સંમત છે કે બિહારમાં આ સમયે બળવો થવાની શક્યતા ઓછી છે.
બિહારમાં સત્તા માટેની રેસમાં તાકાતનું સમીકરણ
આ સર્વેક્ષણોનો સરેરાશ NDA ની સંખ્યા લગભગ 140 બેઠકો પર મૂકે છે, જે 243 સભ્યોની વિધાનસભામાં ખૂબ જ આરામદાયક બહુમતી છે. દરમિયાન, ત્રણેય સર્વેક્ષણોમાં મહાગઠબંધન 76 થી 108 બેઠકો જીતવાનો અંદાજ લગાવે છે, જ્યારે અન્ય પક્ષો 2 થી 9 બેઠકો જીતવાનો અંદાજ લગાવે છે. ત્રણેય સર્વેક્ષણોના વલણો દર્શાવે છે કે નીતિશ કુમાર-નરેન્દ્ર મોદીની જોડી હાલમાં બિહારમાં સત્તાની રેસમાં મજબૂત સ્થાન ધરાવે છે. મતદાનના પ્રથમ તબક્કા પહેલાના આ સર્વેક્ષણ વલણો સૂચવે છે કે બિહારની ચૂંટણી "સત્તા પરિવર્તન" વિશે નહીં પરંતુ "સત્તામાં પાછા ફરવા" વિશેની સ્પર્ધા સાબિત થઈ શકે છે.
મોદી ફેક્ટર અને નીતીશની સાખની મોટી અસર
IANS સર્વેમાં વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની લોકપ્રિયતાને નિર્ણાયક પરિબળ તરીકે ઓળખવામાં આવી છે. 63 ટકા લોકો માને છે કે મોદીનો કરિશ્મા આ ચૂંટણી પર અસર કરશે, જ્યારે ફક્ત 19 ટકા લોકો તેમને બિનઅસરકારક માને છે. દરમિયાન, 46 ટકા લોકોએ મુખ્યમંત્રી તરીકે નીતિશ કુમારને પોતાની પહેલી પસંદગી તરીકે પસંદ કર્યા. આ ડેટા દર્શાવે છે કે 20 વર્ષના શાસન છતાં, નીતિશની વ્યક્તિગત વિશ્વસનીયતા અકબંધ છે. ખાસ કરીને, કાયદો અને વ્યવસ્થાના મોરચે, 73 ટકા લોકોએ નીતિશના શાસનને લાલુ પ્રસાદ યાદવ યુગ કરતાં વધુ સારું ગણાવ્યું. આ ડેટા સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે નીતિશ કુમારને વારંવાર રાજકીય જોડાણો બદલવા બદલ ટીકાનો સામનો કરવો પડ્યો છે, પરંતુ સ્થિર વહીવટી વ્યક્તિ તરીકે તેમની સ્વીકૃતિ અકબંધ છે.
મહાગઠબંધનનો પડકાર - યુવા અને બેરોજગારીનો મુદ્દો
NDA ભલે મજબૂત બની રહ્યું છે, પણ એ પણ સાચું છે કે મહાગઠબંધનનો આધાર મત મજબૂત રહ્યો છે. પોલ્સ્ટ્રેટ સર્વે મુજબ, 18-25 વર્ષની વયના યુવા મતદારો હજુ પણ મહાગઠબંધન તરફ ઝુકાવ ધરાવે છે. 38 ટકા યુવાનો માટે બેરોજગારી મુખ્ય મુદ્દો છે. આનો અર્થ એ થયો કે તેજસ્વી યાદવનું "હર ઘર નોકરી" (દરેક ઘર) અભિયાન પણ પરિણામો બતાવી રહ્યું છે. મહાગઠબંધન સતત બેરોજગારી, ફુગાવા અને સ્થળાંતર જેવા મુદ્દાઓને પ્રકાશિત કરે છે. આ જ કારણ છે કે તેઓ શહેરી અને અર્ધ-શહેરી વિસ્તારોમાં થોડો પ્રભાવ જાળવી રાખે છે.
જનસુરાજ અને AIMIM ની મર્યાદિત પરંતુ નોંધપાત્ર હાજરી
પોલ્સ્ટ્રેટ સર્વેમાં પહેલીવાર સંકેત આપવામાં આવ્યો છે કે પ્રશાંત કિશોરની જન સૂરજ પાર્ટી એક થી ત્રણ બેઠકો જીતી શકે છે. જ્યારે આ સંખ્યા સામાન્ય લાગે છે, તે સૂચવે છે કે રાજ્યમાં ત્રીજા વિકલ્પની શોધ હજુ પૂરી થઈ નથી. દરમિયાન, AIMIM 2-3 બેઠકો જીતવાનો અંદાજ છે, જે સીમાંચલમાં તેના પ્રભાવને પ્રતિબિંબિત કરે છે. ગઠબંધનમાં મુસ્લિમ પ્રતિનિધિત્વનો મુદ્દો આ ક્ષેત્રમાં નિર્ણાયક બની શકે છે.
સામાજિક સમીકરણો અને મત ટકાવારીના ચૂંટણી ગણિત
પોલસ્ટ્રેટ સર્વે મુજબ, NDAનો મત હિસ્સો 44.8% છે, જ્યારે મહાગઠબંધનનો 38.6% છે. આનો સ્પષ્ટ અર્થ એ છે કે લગભગ 6 ટકાનો તફાવત સત્તાની બેઠક નક્કી કરી શકે છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે, 41 થી 59 વર્ષની વયના મતદારો NDA સાથે ઉભા રહીને સૌથી મોટી વોટ બેંક બનાવે છે. દરમિયાન, યુવાનો અને લઘુમતીઓમાં મહાગઠબંધનનો પ્રમાણમાં મજબૂત પકડ છે. આ સામાજિક વિભાજન સૂચવે છે કે પરંપરાગત મતદારોમાં NDAનું આકર્ષણ સ્થિર રહે છે, પરંતુ ભાવનાત્મક અને યુવા મુદ્દાઓ પર વિપક્ષ પડકારજનક રહે છે.
જાહેર અભિપ્રાય: સ્થિરતા, પરિવર્તનની કોઈ ઇચ્છા નથી
સર્વેક્ષણો એ પણ સૂચવે છે કે નીતિશ કુમાર પ્રત્યે કોઈ વ્યાપક અસંતોષ નથી, પરંતુ ચોક્કસપણે સ્થિરતા છે. બે દાયકાના શાસન પછી પણ, નીતિશ કુમાર પ્રત્યે 46 ટકા લોકોની મંજૂરી એક મહત્વપૂર્ણ સિદ્ધિ છે. જો કે, વિપક્ષ માટે, તે સંકેત આપે છે કે જો વિપક્ષ વિશ્વસનીય વિકલ્પ રજૂ કરે છે, તો પણ 50 ટકાથી વધુ મત પરિવર્તન તરફ આગળ વધી શકે છે.
NDA આગળ છે, પરંતુ શું તેને નિર્ણાયક કહી શકાય?
ત્રણેય સર્વે એક સાથે કહી રહ્યા છે કે બિહારમાં સત્તા વિરોધી લહેર નથી, પરંતુ NDA ની તરફેણમાં એક શાંત લહેર છે. મોદી ફેક્ટર, નીતિશની વિશ્વસનીયતા અને સંગઠનની તાકાતે NDA ને આગળ રાખ્યું છે. જોકે, બિહારમાં ચૂંટણી લડાઈ ફક્ત આંકડાઓ દ્વારા નહીં, પરંતુ લાગણીઓ, જાતિ સમીકરણો અને સ્થાનિક નારાજગી દ્વારા નક્કી થાય છે. તેથી, ભલે NDA પ્રથમ તબક્કા પહેલા સર્વેક્ષણોમાં આગળ હોય, મતદાન અંગેનો અંતિમ નિર્ણય હજુ પણ જનતા પર રહે છે.
