નાગ પંચમીનું પર્વ 2 ઓગસ્ટે ઉજવાશે. દર વર્ષે આ તહેવાર શ્રાવણ માસમાં શુક્લ પક્ષની પાચમી તિથિના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. નાગ પંચમીના દિવસે સાપ (સર્પ દેવીઓ) ની પૂજા કરવાનુ વિધાન છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે નાગ પંચમીના દિવસે નાગ દેવતાની પૂજા કરવાથી તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે.પૌરાણિક સમયથી સાપની દેવતાની જેમ પૂજા કરવામાં આવે છે. એવી માન્યતા છે કે સાપની પૂજા કરવાથી સાપ કરડવાનો ભય દૂર થાય છે. નાગ દેવતા પણ ભગવાન ભોલેનાથના ગળામાં વીંટળાયેલા છે. ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, નાગ પંચમીના દિવસે નાગ દેવતાની પૂજા કરવાથી ભક્તોને આશીર્વાદ મળે છે અને અન્ય ઘણા શુભ ફળ મળે છે. આવી સ્થિતિમાં આવો જાણીએ નાગ પંચમીની તિથિ, પૂજા પદ્ધતિ અને મહત્વ વિશે...
ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે નાગદેવની પૂજા કરવાથી કુંડળીના રાહુ અને કેતુ સાથે સંબંધિત દોષ દૂર થાય છે. સાપનો ડર અને સાપના ડંખથી છૂટકારો મેળવવા માટે નાગ પંચમી પર કાલસર્પ યોગની પૂજા પણ કરવામાં આવે છે.
આ દિવસે, મહિલાઓ એક ભાઈ તરીકે સાંપની પૂજા કરે છે અને ભાઈ પાસે પોતાના પરિવારની રક્ષા કરવાનો આશીર્વાદ માંગે છે. ચાલો જાણીએ નાગ પંચમીનું મુહૂર્ત, વ્રત વિધિ અને મહત્વ.
નાગ પંચમીનુ મુહૂર્ત - (Nag Panchami Muhurat 2022)
નાગ પંચમી 2022 શુભ મુહૂર્ત
નાગ પંચમીની શરૂઆત 2022 તારીખ - 02 ઓગસ્ટ સવારે 5:13 થી
નાગ પંચમી 2022 તારીખ સમાપ્ત - 03 ઓગસ્ટ સવારે 05:41 વાગ્યે
નાગ પંચમી 2022 પૂજા- 02 ઓગસ્ટના શુભ મુહૂર્ત સવારે 5:43 થી 8.25 સુધી
નાગ પંચમીનુ મહત્વ
એવું કહેવામાં આવે છે કે નાગ પંચમીની પૂજાનો સંબંધ ધન સંપત્તિ સાથે જોડાયેલ છે. ખરેખર શાસ્ત્રોમાં એવું માનવામાં આવે છે કે નાગ દેવ ગુપ્ત સંપત્તિનું રક્ષણ કરે છે. આ કારણોસર એવું માનવામાં આવે છે કે નાગપંચમીના દિવસે નાગની પૂજા કરવાથી પણ જીવનમાં ધન અને સમૃદ્ધિનું આગમન થાય છે.
આ દિવસે વ્રતીને ઇચ્છિત ફળ મળે છે. જો કોઈની કુંડળીમાં કાલસર્પ દોષ હોય તો તેણે આ દોષથી બચવા માટે નાગ પંચમીનુ વ્રત અવશ્ય કરવુ જોઈએ.
નાગપંચમીના દિવસે આ આઠ સાપોની પૂજા કરવામાં આવે છે
1. અનંત 2. વસુકી 3 પદ્મ 4. મહાપદ્મ 5 તક્ષક, 6 કુલિર 7. કર્કટ 8. શંખ.
નાગ પંચમીની પૂજા વિધિ
- ઉપવાસ માટેની નાગ પંચમીની તૈયારી ચતુર્થીના દિવસથી શરૂ થઈ જાય છે.
- ચતુર્થીના દિવસએ એક ટાઈમ ખાવ.
- આ પછી, પંચમીના દિવસે સવારે વહેલા ઉઠીને સ્નાન કરો.
- પૂજા માટે પાટલા પર નાગદેવની તસવીર મુકો.
- હવે હળદર, કંકુ, ચોખા અને ફુલ અર્પિત કરીને સર્પ દેવની પૂજા કરો.
- કાચુ દૂધ, ઘી, ખાંડ મિક્સ કરીને લાકડીના પાટલા પર બેઠેલા સાપ દેવને અર્પણ કરો.
નાગ પંચમી વ્રત કથા | Nag Panchami Vrat Katha Gujarati
પ્રાચીન સમયમાં એક શેઠજીને સાત પુત્રો હતા. સાત પરિણીત હતા. સૌથી નાના પુત્રની પત્ની બુદ્ધિશાળી અને ઉમદા પાત્રની સારી વર્તણૂક ધરાવતી હતી, પરંતુ તેનો ભાઈ ન હતો..
એક દિવસ જ્યારે મોટી પુત્રવધૂએ તમામ વહુઓને ઘરે લઇ જવા માટે પીળી માટી લાવવા માટે સાથે જવાનું કહ્યું, ત્યારે તેઓએ તમામ ધાલિયા અને ખાખરા સાથે માટી ખોદવાનું શરૂ કર્યું. પછી ત્યાં એક સાપ નીકળ્યો, જેને મોટી વહુએ ખંજવાળથી મારવાનું શરૂ કર્યું. આ જોઈને નાની વહુએ તેને રોક્યો અને કહ્યું- ‘તેને મારશો નહીં? આ ગરીબ માણસ નિર્દોષ છે.
આ સાંભળીને મોટી વહુએ તેને માર્યો નહીં, પછી સાપ એક બાજુ બેસી ગયો. પછી નાની પુત્રવધૂએ તેને કહ્યું-‘અમે હવે પાછા આવીએ છીએ, તમે અહીંથી જશો નહીં. આમ કહીને, તે દરેકની સાથે માટી લઈને ઘરે ગઈ અને ત્યાં કામમાં અટવાઈ ગઈ, તેણે સાપને આપેલું વચન ભૂલી ગઈ..
જ્યારે તેણીને બીજા દિવસે તે વસ્તુ યાદ આવી ત્યારે તે દરેક સાથે ત્યાં પહોંચી અને સાપને તે જગ્યાએ બેઠેલો જોઈને કહ્યું – નમસ્કાર, સાપ ભાઈ! સાપે કહ્યું- ‘તમે કહ્યું ભાઈ, એટલા માટે હું તમને છોડી દઉં છું, નહીં તો હું તમને જૂઠું બોલવા માટે કરડ્યો હોત. તેણીએ કહ્યું – ભાઈ, મેં એક ભૂલ કરી છે, હું તેની માફી માંગુ છું, ત્યારે સાપે કહ્યું – સારું, તમે આજથી મારી બહેન બની ગયા છો અને હું તમારો ભાઈ બની ગયો છું. તમને જે જોઈએ તે પૂછો. તેણીએ કહ્યું – ભાઈ! મારી પાસે કોઈ નથી, તે સારું છે કે તમે મારા ભાઈ બન્યા..
થોડા દિવસો પછી, સાપ માનવના રૂપમાં તેના ઘરે આવ્યો અને કહ્યું, ‘મારી બહેનને મોકલો.’ બધાએ કહ્યું કે ‘તેનો કોઈ ભાઈ નથી, તેથી તેણે કહ્યું – હું દૂરના સંબંધમાં તેનો ભાઈ છું, બાળપણમાં બહાર ગયો હતો. તેને મનાવવા પર ઘરના લોકોએ તેની સાથે ચોટી મોકલી. તેણે રસ્તામાં કહ્યું કે ‘હું ત્યાં સાપ છું, તેથી ડરશો નહીં અને જ્યાં ચાલવામાં મુશ્કેલી છે ત્યાં મારી પૂંછડી પકડો. તેણીએ કહ્યું તેમ કર્યું અને આમ તે તેના ઘરે પહોંચી. ત્યાંની સંપત્તિ અને ધન જોઈને તે આશ્ચર્યચકિત થઈ ગઈ..
એક દિવસ સાપની માતાએ તેને કહ્યું- ‘હું એક કામ માટે બહાર જાઉં છું, તમારે તમારા ભાઈને ઠંડુ દૂધ આપવું જોઈએ. તેણે આની નોંધ લીધી નહીં અને તેને ગરમ દૂધ આપ્યું, જેમાં તેનો ચહેરો ખરાબ રીતે બળી ગયો હતો. આ જોઈને સાપની માતા ખૂબ ગુસ્સે થઈ ગઈ. પરંતુ સાપના ખુલાસા પર તે શાંત થઈ ગઈ. ત્યારે સાપે કહ્યું કે બહેનને હવે તેના ઘરે મોકલવી જોઈએ. પછી સાપ અને તેના પિતાએ તેને ઘણું સોનું, ચાંદી, ઝવેરાત, કપડાં અને ઘરેણાં વગેરે આપ્યા અને તેને તેના ઘરે લાવ્યા..
આટલી સંપત્તિ જોઈ મોટા પુત્રવધૂએ ઈર્ષ્યા સાથે કહ્યું-ભાઈ ખૂબ સમૃદ્ધ છે, તમારે તેની પાસેથી વધુ પૈસા લાવવા જોઈએ. જ્યારે સર્પે આ શબ્દ સાંભળ્યો, ત્યારે તેણે સોનાની બધી વસ્તુઓ લાવી અને આપી. આ જોઈને મોટી પુત્રવધૂએ કહ્યું- ‘તેમને સાફ કરવાની સાવરણી પણ સોનાની હોવી જોઈએ’. પછી સાપ પણ સોના સાથે સાવરણી લાવ્યો..
સાપે નાની વહુને હીરા અને રત્નોનો અદ્ભુત હાર આપ્યો હતો. તે દેશની રાણીએ પણ તેના વખાણ સાંભળ્યા અને તેણે રાજાને કહ્યું કે શેઠની નાની વહુનો હાર અહીં આવવો જોઈએ. રાજાએ મંત્રીને આદેશ આપ્યો કે તે તેમની પાસેથી હાર લઈને તરત હાજર રહે, મંત્રી શેઠજી પાસે ગયા અને કહ્યું કે ‘મહારાણીજી નાની વહુનો હાર પહેરશે, તે તેની પાસેથી લઈ લે અને મને આપી દે. ‘. ભયને કારણે શેઠજીએ નાની વહુ પાસેથી ગળાનો હાર માંગ્યો અને આપ્યો.
નાની પુત્રવધૂને આ બાબત ખૂબ જ ખરાબ લાગી, તેણીને તેના સાપ ભાઈની યાદ આવી અને આવતાં પ્રાર્થના કરી-ભાઈ! રાણીએ ગળાનો હાર છીનવી લીધો છે, એવું કંઈક કરો કે જ્યારે હાર તેના ગળામાં હોય ત્યારે તે સાપ બની જાય છે અને જ્યારે તે મને પાછો આપે છે, ત્યારે તે હીરા અને રત્નોની બને છે. સાપે બરાબર કર્યું. રાણીએ ગળાનો હાર પહેરાવતાં જ તે સાપ બની ગઈ. આ જોઈને રાણી રડી પડી અને રડવા લાગી..
આ જોઈને રાજાએ શેઠને સમાચાર મોકલ્યા કે નાની વહુને તાત્કાલિક મોકલો. શેઠજી ડરી ગયા કે રાજાને શું ખબર નહિ હોય? તે પોતે નાની વહુ સાથે દેખાયો. રાજાએ નાની વહુને પૂછ્યું-તમે કેવો જાદુ કર્યો છે, હું તમને સજા કરીશ. નાની વહુએ કહ્યું-રાજન! મારા અહંકારને માફ કરો, આ હાર એવો છે કે મારા ગળામાં હીરા અને રત્નો છે અને બીજાના ગળામાં સાપ બની ગયો છે. આ સાંભળીને રાજાએ તે સાપ બનાવ્યો અને તેને ગળાનો હાર આપ્યો અને કહ્યું – તેને પહેરીને હવે બતાવો. જલદી નાની વહુએ તેને પહેર્યો, તે હીરા અને રત્નોની બની ગઈ..
આ જોઈને રાજાને તેની વાતની ખાતરી થઈ અને તે રાજી થયો અને તેને ઈનામ તરીકે ઘણા સિક્કા આપ્યા. નાની તે તેના ગળાનો હાર અને આ સાથે ઘરે પાછી આવી. તેની સંપત્તિ જોઈને, મોટી પુત્રવધૂએ ઈર્ષ્યાથી તેના પતિને શીખવ્યું કે નાની પુત્રવધૂ પાસે ક્યાંકથી પૈસા છે. આ સાંભળીને, તેના પતિએ તેની પત્નીને બોલાવી અને કહ્યું- મને કહો કે તમને આ પૈસા કોણ આપે છે? પછી તેને સાપ યાદ આવવા લાગ્યો..
પછી તે જ સમયે સાપ દેખાયો અને કહ્યું – જો મારો ધર્મ મારી બહેનના વર્તન પર શંકા કરે તો હું તેને ખાઈશ. આ સાંભળીને નાની પુત્રવધૂનો પતિ ખૂબ જ પ્રસન્ન થયો અને તેણે સર્પ દેવને ખૂબ જ આતિથ્ય આપ્યું. તે દિવસથી નાગપંચમીનો તહેવાર ઉજવાય છે અને મહિલાઓ સાપને ભાઈ તરીકે પૂજે છે..
